Hiciv



George Orwell'in hayvan çiftliği romanı, en tanınmış hiciv örneklerinden bir tanesidir. Bu romanda yazar, bir çiftlikteki hayvanların oluşturduğu toplumsal düzen üzerinden, Sovyet Rusya'daki devrimin nasıl baskıcı bir rejime dönüştüğünü gösterir.

Pek çok klasikleşmiş eseri tanımlarken kullanılabilecek “hiciv” kavramı; bir insanı, bir kurumu veya bütün bir toplumu, alaycı bir şekilde ele alan, konu alınan şeyin kötü yanlarını çoğu zaman komik bir şekilde dile getiren bir tür olarak tanımlanabilir. Hiciv, edebiyatta çok sık kullanılan bir tür olmanın yanı sıra, tiyatro, sinema ve görsel sanatlarda da sık sık karşımıza çıkar.
 
Hiciv türündeki eserlerin temel olarak iki amacı olduğu söylenebilir. Bunlardan birincisi, merkeze konulan konuyla ilgili bir eleştiri yapmak, bu konuyla ilgili “yanlış” olan şeyleri okuyucu veya izleyiciye göstermektir. Hicvin ikinci amacı ise, bu eleştiri gösterirken insanları güldürmek, mizahi bir eser ortaya çıkarmaktır. Bir eserin hiciv türüne dahil edilebilmesi için mutlaka “komik” olması gerekmez, ancak çoğu zaman hicivlerin mizahi bir yönü de bulunur.
 

Hiciv sözcüğü, bu türü Türkçede ifade etmek için hala en sık kullanılan sözcüktür. Aynı anlamı taşıyan daha güncel bir kelime olarak “yergi” kelimesinin veya kavramın İngilizce / Fransızca karşılığı olan “satire” kelimelerinin de kullanıldığını görebilirsiniz.



Toplumsal konuları merkeze koyarak, bunları komik bir şekilde okuyucuya ulaştırmak onları hem eğlendiren, hem de düşündüren bir konu olduğundan, tarih boyunca hiciv her zaman popüler bir tür olmuştur. Kökü Antik Yunan ve Antik Mısır'a kadar dayanan tür bu özelliği nedeniyle toplum için sanat anlayışını benimseyen sanatçılar için ideal bir altyapı hazırlar. 

Bu kadar uzun süredir revaçta olan bir türün örneklerini tek tek listelemek imkansız olsa da, en meşhur hicivlerden bazı örnekler vermek türü daha iyi anlamayı sağlayabilir.

Voltaire'in Candide isimli kitabı, hem 18. yüzyılın macera hikayelerinin klişelerine, hem dönemin toplumsal düzenine, hem de Alman filozof Gottfried Leibniz'in "içinde yaşadığımız dünyanın varolabilecek dünyaların en iyisi" olduğu yönündeki iyimserliğine karşı yazılmış bir hicivdir. Mark Twain'in "Huckleberry Finn'in Maceraları" isimli romanı da, dönemin Amerikan toplumuna, özellikle de 19. yüzyıldaki ırkçılığa karşı yazılmış bir hiciv olarak değerlendirilir. 

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü, romana ismini veren anlamsız bir enstitünün kurulmasını anlatır. Pek çok eleştirmen, bu romanı Türkiye toplumu ve kurumlarına karşı bir hiciv olarak okur. Ancak bu okumanın yanlış olduğu ve Saatleri Ayarlama Enstitüsü'nün bir hiciv olarak okunmaması gerektiği yönünde de önemli görüşler bulunur. 

Bu tartışma hakkında daha detaylı bilgiler için, Saatleri Ayarlama Enstitüsü dosyamıza göz atabilirsiniz. 


Dilbert, modern işyerlerindeki saçmalıklarlı hicveden bir çizgi bant serisidir. 

Hiciv türü, günümüzde farklı alanlarda da karşımıza çıkar. Oldukça popüler bir çizgi dizi olan South Park, neredeyse bütün bölümlerinde günümüz Amerikan toplumunun farklı boyutlarını hicveder. İnternet üzerinde, İngilizce The Onion ve Türkçe Zaytung gibi "mizahi" haber siteleri, hem toplumsal konulara, hem de modern gazetecilik anlayışına karşı hicivler olarak okunabilir. 

19. Yüzyıl Muhalefet Kavramları


Osmanlı Devleti: 19. Yüzyılda Siyasi Güç


Doğru Batılılaşma


Yanlış Batılılaşma


canlı bahis siteleri rulet siteleri bahis siteleri yeni giris casino siteleri bahis siteleri free spin veren siteler casino siteleri deneme bonusu bahis siteleri canlı casino siteleri slot siteleri grandpashabet betwoon