Ateşten Gömlek Halide Edib Adıvar

Özet
Detaylı Özet
Ana Hatlar
 
 
İstanbullu eski bir hariciye memuru olan Peyami, Kurtuluş Savaşı sırasında iki bacağını kaybetmiş, aynı zamanda kafasından vurulmuştur. Ankara’da ameliyat olmayı beklerken, kendisini bu duruma getiren günleri hatıra defterine yazmaya başlar.
 
Peyami, ülke sorunları ile gerçek anlamda ilgilenmeye I. Dünya Savaşı’nın kaybedilmesinden sonra başlar. Bir taraftan İzmir ve İstanbul’un işgali gibi olaylar, diğer taraftan da Cemal ve İhsan gibi askerlerle arkadaşlığı onu bu konularda bilinçlendirir. Ancak, çevresindeki pek çok kişi gibi, İhsan’da vatan sevgisini gerçekten uyandıran, Cemal’in kardeşi Ayşe ile tanışması olur.
 
İzmir’de yaşayan Ayşe, Yunan işgali sırasında kocasını ve oğlunu kaybetmiştir. İstanbul’a geldiğinde Milli Mücadele’yi tüm benliğiyle destekleyen Ayşe, aynı zamanda bu konuyu savunan diğer insanlar için de bir sembol haline gelir.
 
İstanbul işgal edildikten sonra Anadolu’ya geçen ana karakterler, burada önce düzensiz direnişlere katılır, daha sonra da çeşitli bölgelerde, farklı görevler alır. Ayşe hemşirelik yaparken, Cemal ve İhsan’ın aksine asker olmayan Peyami daha sonra Milli Mücadele’ye ihanet eden Mehmet Çavuş’tan silah kullanmayı öğrenir.
 
Bu arada, İhsan ile Ayşe arasında romanın başından beri hissedilen romantik duygular, iki karakterin nişanlanması ile sonuçlanır. Ancak Ayşe, nişanlanmayı sadece İzmir’in geri alınmasından sonra evleneceklerini söyleyerek kabul etmiştir. İki karakter arasındaki ilişki, İhsan’ın Ankara’da bir başkasıyla nişanlandığı dedikodusu nedeniyle sona erer.
 
Bundan sonra kendisini tamamen Milli Mücadele’ye adayan, yazarın deyişiyle "insanlığını kaybeden"[1] İhsan, bir muharebe sırasında kahramanca şehit olur. Ondan kısa süre sonra, Ayşe’nin de cephede hemşirelik yaparken şehit düştüğü haberi gelir. Bunları, Cemal’in şehit olması ve Peyami’nin bacaklarını kaybetmesi izler.
 
Arkadaşlarından bir süre sonra, Peyami de kafasındaki kurşunu çıkartmak için yapılan ameliyat sırasında hayatını kaybeder. Doktorlar, onun hatıra defterini okuduktan sonra Ayşe ve İhsan’ın kim olduğunu anlamaya çalışır, belirtilen görevlerde çalışmış bu isimde kimse olmadığını anlarlar. Cemal adında bir akrabası olduğu doğrulansa da, iki doktor bütün yazdıklarının kafasındaki kurşun nedeniyle kapıldığı hayaller olduğu sonucuna varır.
 
[1] s. 205
 İstanbullu eski bir hariciye memuru olan Peyami, Kurtuluş Savaşı sırasında iki bacağını kaybetmiş, aynı zamanda kafasından vurulmuştur. Ankara’da ameliyat olmayı beklerken, kendisini bu duruma getiren günleri hatıra defterine yazmaya başlar.
 
Bu tarz konulara karşı büyük bir ilgisi olmayan Peyami, Birinci Dünya Savaşı’nda asker olan akrabası Cemal’in İstanbul’a gelişiyle ülkenin durumu hakkında kafa yormaya başlar. Cemal’in asker arkadaşı İhsan’la tanışması, I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yenilmesi ve İzmir’in Yunan askerleri tarafından işgal edilmesi, bu konuyu giderek hayatının merkezine taşır.
 
Ancak Peyami’nin bu konudan başka bir şey düşünemez hale gelişi, Cemal’in kardeşi Ayşe’yi görmesi ile olur. İzmir’de yaşayan ve işgal sırasında kocasını ve oğlunu kaybeden Ayşe, yalnızca Peyami için değil, etrafındaki pek çok kişi için Milli Mücadele’nin kutsal bir sembolü haline gelir. İzmir’in geri alınması için yapabileceği her şeyi yapmayı kafasına koyan Ayşe, İstanbul’un işgalinden sonra Peyami’nin de Anadolu’ya geçmesinde büyük rol oynar.
 
Bir süre İstanbul’da Peyami ve annesinin evinde kalan Ayşe, Milli Mücadele’yi fazlasıyla desteklediği, eve gelen İngiliz yanlıları ve İngiliz muhabirleriyle sert şekilde konuştuğu için bir süre sonra buradan ayrılmak zorunda kalır. Gedikpaşa’da bir eve yerleşen Ayşe, İstanbul’un işgali sırasında bu evden de atılır. Bundan kısa süre sonra, Ayşe, Peyami ve İhsan ile bilrlikte Anadolu’ya geçer.
 
Cemal, İhsan, Peyami ve Ayşe, önce düzensiz direniş hareketlerine katılır. Bu sırada, Kezban adlı bir genç kız da, özellikle İhsan’a duyduğu ilgi nedeniyle, onlarla gelmek ister. İhsan, yaşı nedeniyle bu teklifi geri çevirir. İhsan’ın aşık olduğu Ayşe ise, bu sırada Ahmet Rıfkı isimli bir gencin ilgisi ile karşı karşıya kalır.
 
Ahmet Rıfkı’nın şehit olması, Ayşe’nin Milli Mücadele konusundaki görüşlerini daha da güçlendirir. Bu arada Peyami de Mehmet Çavuş isimli bir askerden silah kullanmayı, savaşmayı öğrenmeye başlar.
 
Peyami ve Mehmet Çavuş, cephane teslim almak için gittikleri bir görevden sonra tekrar Kezban’la karşılaşır. Mehmet Çavuş, Kezban’a aşık olarak onunla nişanlanır, ancak onun İhsan’ı sevdiğini anlayınca önce Kezban’la konuşan Peyami’yi kolundan vurur, daha sonra da İhsan’ı bir köyde pusuya düşürür. Son anda yetişen adamları sayesinde kurtulan İhsan, Mehmet Çavuş’u idam ettirir.
 
Birinci ve İkinci İnönü Savaşlarının kazanılmasının ardından, Yunan ordusu ciddi bir hücuma kalkar. Hastanelerde çalışan Ayşe, bu süre içinde İhsan’la konuşup onun kendisine karşı duygularını öğrenir. İhsan’ın nişanlanma teklifini İzmir’in geri alınmasından sonra evlenmek şartıyla kabul eder.
 
Ancak, İhsan’ın Ankara’da amcazadesinin kızıyla nişanlandığı dedikodusu, Ayşe’yi ona karşı soğuk davranmaya iter. İkilinin ilişkisi noktalandıktan sonra, İhsan kendini tamamen Kurtuluş Savaşı’na adar.
 
İhsan, Peyami ile birlikte yer aldığı bir muharebe sırasında kahramanca şehit olur. Ondan kısa süre sonra, cephede hemşirelik yapan Ayşe’nin de öldüğü anlaşılır. Bunu Cemal’in ölümü ve Peyami’nin bacaklarını kaybetmesi izler.
 
Roman, Peyami’nin kafasındaki kurşunu çıkarmak için yapılan bir ameliyat ile sona erer. Bu müdahale sırasında hayatını kaybeden Peyami’nin hatıra defterleri kontrol edilmiş, ancak söylenen yerlerde hemşire olarak çalışan Ayşe veya bir alay kumandanı olan İhsan adında birisi bulunamamıştır. Doktorlar, Cemal isimli bir akrabası olduğunu teyit etseler de bütün yazdıklarının kurşunun beynindeki etkisi olduğu sonucunu çıkarır. 


 
1 Cemal İhsan
 
Hariciye memuru – Hastane – Kafadaki kurşun, kesilen bacaklar – Birinci Dünya Savaşı yılları – Cemal’in ziyareti – Cemal’in etkisi – I. Dünya Savaşı’nın son günleri – İhsan ile tanışma – Güneşe çıkma isteği – Cemal ve İhsan – Beşiktaş – Deniz, düşman gemileri – Askerlik – Cemal ve İhsan’a serzeniş – Salim’in sakinleştirme çabası – Şişli’deki propaganda çalışmaları – Salime Hanım’ın görüşleri – Salime Hanım ve Cemal
 
2 İzmir Kızı
 
İzmir’in işgal haberi – Ayşe?  - Ayşe’nin kocası ve oğlunun ölümü – Ayşe’nin İstanbul’a gelişi – Sultanahmet Mitingi – Mitinge gelenler, atmosfer – Mitingden sonra – Salime Hanım – İngiliz muhabir – Ayşe’nin hikayesini anlattırma çabası – Ayşe’nin öfkesi – Mister Cook’un tavırları – Ayşe – Ayşe’nin konuşması
 
3 Ayşe Ayrı Eve Taşınıyor
 
İzmir’e gidenler – Ayşe’nin etkisi – Peyami’nin annesinin tedirginliği – Ayşe’nin başka eve taşınması – Ayşe’nin sol eli – İhsan ve Ayşe – Ayşe’nin yeni evi ve hayatı – Peyami’nin ziyaretleri – İhsan’ın ilgisi – İngiliz işgali? – Miralay Haşmet – İhsan’ın Adapazarı’na gönderilmesi – İstanbul’daki son gecesi
 
4 Anadoluya Doğru
 
25 – 26 Mart: Hastalık – İstanbul’un işgali – Ayşe’nin mektupları: İstanbul’un işgali, İngiliz askerlerinin yaptıkları – Ayşe’nin evinden atılması – Seyfi’nin evi – Anadolu’ya geçiş – Ayşe’yi kaybetme korkusu – Anadolu’ya yolculuk – Ayşe’nin etkisi
 
5 İhtilal Günleri
 
Anadolu’ya geçiş – Ayşe’nin kutsallığı – Halife ordusu ile çatışma – Ayşe’ye tepkiler  - Kezban – Kezban’ın İhsan’a ilgisi – Ahmet Rıfkı’nın Ayşe’ye ilgisi – Ahmet Refik’in ölümü – Köyden ayrılma – Kezban’ın onlarla gelme isteği – Geyve’ye varış – Ayşe’nin Eskişehir’e gönderilmesi fikri –Ayşe’nin direnişi – İhsan ve Ayşe – Peyami ne yapacak?
 
6 Mehmet Çavuş
 
Ayşe’nin gidişi – Peyami’nin eğitimi – İhsan’ın Peyami’ye yaklaşımı – Mehmet Çavuş – Silah / Cephane bulma çabası – Saffet Bey’i arama – Mehmet Çavuş’un hikayeleri – Mürsel Ağa’nın evinde kalma – Saffet Bey ile buluşma
 
7 Kezban
 
Cephanenin saklanacağı yer – Kezban ile tekrar karşılaşma – İhsan ile buluşma – İhsan’ın hayalleri – Mesele yalnızca Anadolu’yu kurtarmak mı? – Kezban ve Mehmet Çavuş – Peyami’nin Kezban’la konuşması – Kezban’ın itirafları: İhsan’a aşk, Mehmet Çavuş’tan korku – İhsan’a yaklaşmak için yapılanlar – Peyami ve Kezban - - Mehmet Çavuş’un Peyami’yi kolundan vurması
 
8 Kabus
 
Kopuk halka: Mehmet Çavuş, Kezban – Konya civarında bir köy-  Mehmet Çavuş’un pususu, son anda kurtarılama – Mehmet Çavuş’un asılması – Peyami’nin Eskişehir’e gönderilmesi
 
9 Perde Arası
 
Eskişehir, Ayşe ve Cemal ile buluşma – Cemal’in ordudan görev istemesi – Ankara’ya geçiş (Perde Arası) – Birinci İnönü, İkinci İnönü – Ayşe’nin Mektupları: Eskişehir’den yazılanlar, Birinci ve İkinci İnönü Savaşları’nda yaralananlar, askerin durumu – İhsan’ın yaralanması, Seyfi’nin ölümü – Sonraki mektuplar – Kütahya Savaşı – Yaralı askerlerin durumu – Cepheye götürülme isteği
 
10  - Sakarya Günleri
 
Garp Cephesi, tercümanlık ve fotoğrafçılık – yolculuk – Yaşananlar – Zihni Efendi
 
11 Ateşten Gömlek
 
İhsan’ın yönettiği alaya geçiş – İhsan’la konuşma: İhsan’ın Ayşe’ye aşkı, yaralanması, Ayşe’nin baktığı günler – Ayşe’ye hislerini açıklaması – Ayşe’nin cevabı – İzmir’i alma tutkusu  - Trende Ayşe ile karşılaşma – Ayşe’nin soğuk tavırları – Cemal ile konuşma – İhsan’ın bir başkasıyla nişanlı olduğunun düşünülmesi – İhsan’ın üzüntüsü – Haşim Bey ve Ayşe – İhsan’ın Haşim Bey’i kıskanması – Üst üste atılan ceketler, masaj – Haymana’da Ayşe ile buluşma – Sarılan yaralar – Ayşe’nin söyledikleri, gözyaşları
 
12 Karadağ
 
Ameliyattan iki gün önce – Ayşe ile İhsan hakkında konuşma – Hücum hazırlıkları – Harp – İhsan, İhsan’ın şehit düşmesi – Ayşe’nin şehit düşmesi – Cemal’in ölümü – Ayşe’ye sevgi
 
Hatime (Ek)
 
“Kurşunun dimağındaki tesiri”
 
canlı bahis siteleri rulet siteleri bahis siteleri yeni giris casino siteleri bahis siteleri free spin veren siteler casino siteleri deneme bonusu bahis siteleri canlı casino siteleri slot siteleri grandpashabet betwoon