Berci Kristin Çöp Masalları Latife Tekin

Berci Kristin Çöp Masalları’nın merkezinde, Çiçektepe isimli bir “gecekondu mahallesi” yer alır. Latife Tekin, kısaca “kondu” olarak hitap ettiği bu yerleşim birimini, ilk kurulduğu günden itibaren ele alır ve devletin burayı yıkma çabalarından başlayıp, Çiçektepe’nin artık “resmen” bir mahalle haline geldiği günlere kadar getirir.
 
Romanın arka planını oluşturan gecekonduları anlamak için, bu yerleşim mantığını daha detaylı olarak tanımak faydalı olabilir.
 
Dünyanın pek çok yerinde, kendine özgü şekillerde ortaya çıkan farklı türevleri olsa da, gecekondular genel olarak köylerden şehirlere göç eden insanların ortaya çıkarttığı bir yapı türü olarak ifade edilebilir. Özellikle iş bulma amacıyla şehre göç eden insanlar, burada yaşayacakları bir yer olmadığı için, şehrin boş alanlarına civardan buldukları malzemelerle hızla inşa edilen evler yaparlar. Gecekondu kelimesi de, bu evlerin, gerçek anlamda “bir gecede oraya konmuş,” dünden bugüne ortaya çıkmış yapısına gönderme yapar.    
Çoğu zaman devlete veya farklı bir kişi ya da kuruma ait olan arsalar üzerinde inşa edildikleri için, gecekondular kanun dışı yerleşimlerdir. Ancak köyden şehre gelen insanların daha sonra akrabalarını da kendi yanlarına davet etmeleri, gecekondu inşa eden insanların aynı bölge etrafında yoğunlaşmaları ve buradaki nüfusun giderek kalabalıklaşması, gecekondu inşa edilen bölgelerin kısa sürede gayrimeşru bir mahalle haline gelmesine yol açar.
 
Bu durum, resmi açıdan ciddi sıkıntılar doğurur: Yasadışı olarak kurulmuş bu bölgelerin yıkılması, yüzlerce insanın evsiz kalması anlamına gelecektir.  Ancak bu bölgelere, özellikle kalabalıklaştıkları zaman ihtiyaç duyacakları yol, su, elektrik gibi hizmetlerin götürülmesi de, devletin gecekondu inşasını onayladığı, bir suç olması gereken bu davranışı “ödüllendirdiği” yönünde bir izlenim yaratacaktır.
 
Bu ikilemin yanı sıra, gecekondu mahallelerinde yaşayan insanların köyden gelme amaçlarına ulaşamamaları, yani iş bulamamaları, bu nedenle bu mahallelerin yoksul,  şehirdeki hayat tarzından tamamen farklı şekilde yaşanan bölgeler olmasına sebep olur. Bu da, önüne geçilemeyen gecekondu yaşamının bir şehir açısından büyük bir toplumsal meseleye dönüşmesi anlamına gelir.
 
Latife Tekin eserinde, buradaki hayatı masalsı bir boyutta ele alarak, gecekondularda yaşayan insanların hayatları ve çektikleri zorluklar hakkında bilgiler de sunmuş olur. Türkiye’nin şehirleşme sürecinde gecekonduların rolü, akademik olarak büyük ilgi uyandıran bir konu olduğu gibi, çeşitli edebiyat eserlerine de konu olmuştur. Tansı Şenyapılı’nın “Baraka”dan Gecekondu’ya  isimli çalışması, bu konuda faydalı bir eser olabileceği gibi, edebi bir örnek olarak Orhan Pamuk’un “Kafamda Bir Tuhaflık” romanının ilk bölümleri de örnek gösterilebilir.