Kuşlar da Gitti Yaşar Kemal

Anlatıcı
Mahmut
"Çocuklar"

Romanı gözünden takip ettiğimiz Anlatıcı, ismi bilinmeyen, hakkında fazla bilgi verilmeyen bir karakterdir.
 
Romanda yaşanan olayları kendisinin gözünden gördüğümüz için, anlatılan nostalji, melankoli gibi duyguların bir noktada onun kişisel hisleri olduğu sonucu çıkarılabilir.
 
Kendisi hakkında çok somut bilgiler verilmemesine karşın, 36. sayfada, Mahmut ile konuştuğu sırada bu yaşananları ve konuşulanları yazmaktan bahsetmesi, onun bir yazar olduğu yönünde somut bir kanıt olarak okunabilir.
 
Kişisel olarak çok az bilgi ile tanıtılan Anlatıcı hakkında ilginç bir nokta, onun maddi olarak daha iyi bir durumda olmasına karşın Süleyman, Hayri, Semih gibi kişilerle vakit geçirmesidir.

Burada, serbest bir yorum yapılarak, romanın nostaljik ve melankolik bir anlatı üzerinden ilerlemesine vesile olan Anlatıcı’nın, bu “çocuklar” ve Mahmut gibi karakterlerle, kaybettiği geçmişini yad etme çabasında olduğu gibi bir yorum yapılabilir.
 

Romanın en önemli temalarından bir tanesi, özellikle Mahmut karakteri üzerinden sıklıkla değinilen insan sevgisidir. Romanda ilk olarak 35. Sayfada gözüken Mahmut, bu temanın işlenmesinde son derece önemli bir rol oynar. Anlatıcı tarafından, “ta yürekten, can evinden gülen, yanındakini de kendi sevincinin içinde alıp yoğuran, sevinçten çılgına döndüren” bir insan olarak tanımlanan Mahmut, insanların iyiliğine sonuna kadar inanan bir karakter olarak resmedilir.1
 
Balıklardan ve kuşlardan anlayan, ne koşulda olursa olsun “insanlara söz ettirmeyen,” herkesin içinde mutlaka bir iyilik, bir insanlık olduğunu savunan Mahmut, bu iyiliği bulamıyorsa insanın kendisini suçlaması gerektiğini ifade eder.Bu görüşleri, romanda kuşları yakalayıp hapsedenlere değil, sevap için bu kuşları serbest bırakmayanlara kızmasıyla da paraleldir: Mesele, insanın başkalarının hatalarını görmesi değil, kendi olabileceği en iyi kişi olmasıdır.  
 
Mahmut’un, bu doğrultuda romanda “aranan” ve kaybedildiği hissedilen insanlığın ete kemiğe bürünmüş bir hali olduğu söylenebilir. 


 
Dipnotlar

s. 35
s. 52
 
Romanın merkezindeki anlatı, Anlatıcı’nın Florya’da sohbet ettiği, kuş satan çocuklar üzerinden ilerletilir. Arka Plan bölümümüzde daha detaylı okuyabileceğiniz, yok olmaya yüz tutmuş bir mesleği yaparak ekmek parası kazanmaya çalışan Hayri, Süleyman ve Semih’in işi, pek çok insan açısından “vahşi” bir davranış gibi gözükebilir.
 
Kuşları ağlarına düşürüp, alt alta, üst üste sıkış tıkış kafeslere koyan çocukların, bir ölçüde “günah işlediği” ortadadır. Ancak Yaşar Kemal, roman boyunca bu çocuklara hüzünlü, iyimser bir bakış açısıyla yaklaşır. Onlar, bu kuşları öldürmek için, yemek için değil, birileri onları satın alıp serbest bıraksın diye yakalar.1
 
Bu durum, bir anlamda başkalarının sevap işleyebilmesi için, kendileri günaha girmeyi göze almak şeklinde okunabilir.
 
Yaşar Kemal, kuşlara ve doğanın yok edilmesine karşı son derece hassas bir yaklaşım içinde olsa da, bu çocukların kimsesiz insanlar olduğuna, hayatta kalmak için başka çareleri olmadığına da dikkat çeker. “Ta ezelden beri icat olunmuş” azat buzat geleneğini2 sadece devam ettirdiklerini söyleyen bu çocuklar; “hırsızlık, ahlaksızlık, uğursuzluk, yankesicilik” yapacaklarına, insanlara sevap kazandırmak için bu yaşamı seçmiştir.3
 
Yazarın romanın sonuna dahil ettiği kısa bir diyalog da, aslında bu konudaki görüşü destekler niteliktedir:
 
“Bu kuşları tutacaklarına başka bir iş tutsunlar.”
“İş nerede çocuklar için?”
“Sigara satsınlar.”4
 
 
Romanın, muhtemelen kısalığı nedeniyle, bu karakterlerin geçmiş ve kişilikleri hakkında fazla detay verdiği söylenemez. Ancak verilen sınırlı bilgiler de, bu çocukların iyi niyetli ve onurlu kişiler olduğunu destekler niteliktedir.
 
Örneğin, gerçek isminin bu olmadığını öğrendiğimiz Hayri’nin, hayattaki tek amacı İstanbul’da biraz para kazanıp, annesini yanına getirebilmektir.5 Yaptığı iş son derece acımasız gibi gözüken Süleyman, en sinirli anında bile, arkadaşları tarafından fazla ciddiye alınmaz, çünkü hepsi onun aslında bir “karıncayı bile öldüremeyeceğini” gayet iyi bilir.6
 
 

Dipnotlar

s. 19
s. 26
3 s. 67
s. 74
s. 47
s. 22

 
canlı bahis siteleri rulet siteleri bahis siteleri yeni giris casino siteleri bahis siteleri free spin veren siteler casino siteleri deneme bonusu bahis siteleri canlı casino siteleri slot siteleri grandpashabet betwoon