Pinhan Elif Şafak

Pinhan, hem tasavvuf ile yakından alakalı konular etrafında geliştiği, hem karakterlerin isimlerine büyük önem verdiği, hem de yazar romanın genelinde eski bir dil kullandığı için belli noktalarda anlaşılması zor bir roman olarak tanımlanabilir.
 
Kitabı rahatlıkla anlayan okurlar için bile, romandaki bazı kavramların ve isimlerin anlamını görmek okuma deneyimini zenginleştirecek bir deneyim olabilir. Pinhan’da geçen ve bilinmemesi muhtemel olan bütün kelimelerin bir listesini çıkarmak, sitemizin amacını ve kapsamını büyük ölçüde aşacaktır.
 
Bununla birlikte, aşağıdaki başlıca kavramlar, romanı okurken alacağınız keyfi arttırabilir.
 
Aşk: Romanda karşımıza farklı noktalarda çıkan aşk kavramı, çoğu zaman romantik bir duyguyu değil, Allah sevgisini, yani hissedilen ilahi bir aşkı ifade eder.
 
Baba: Bir tekkenin lideri.
 
Beberuhi: Romanda Nakş-ı Nigar mahallesinin tek bekçisinin lakabı olarak karşımıza çıkar.
 
Beberuhi, aslen Karagöz – Hacivat oyunlarında gözüken, kısa boylu, kötü niyetli, sevimsiz bir karakterdir.
 
Beduh: Mektup zarflarının üzerinde uğur getirmesi için yer alan ifade.
 
Canfeza: Pinhan’ın kendi mezarı üzerinde gördüğü “üçüncü” adı. Kelime anlamı olarak “can arttıran, gönüle ferahlık verici, cana can katıcı” gibi açıklamaları olabilir.[1]
 
Dürri: Romanda Pinhan’ın katıldığı tekkenin önderi olan Dürri Baba’nın ismi, “dürr” kökünden gelir. Dürr, “inci” demektir.
 
İnci, romanda Dürri Baba ile Pinhan’ın ilişkisinde önemli bir sembol olarak karşımıza çıkar.
 
Ebru: Özel hazırlanmış su üzerine boyalarla yapılan, daha sonra kağıda aktarılan bir görsel sanat türü. Yukarıda, bir ebru örneği görebilirsiniz. 
 
Erda (Ak Karınca): Romanda Nevres ile karşımıza çıkan “ak karınca” imgesi, mahallenin kocakarılarını fazlasıyla korkutur. Özellikle Kevser Nine, mahallede bir ak karınca görüldükten sonra büyük bir korkuya kapılarak “Erda!” ifadesini kullanır.
 
Erda kavramı, ak karınca olarak çevrilebileceği gibi, beyaz bir tahta kurdu olarak da ifade edebilir.
 
Erda kavramının burada kullanılması, doğrudan Kur’an-ı Kerim’e bağlanabilir. Sebe’ suresinin 14. ayetine göre, bir anda hayatını kaybeden Hz. Süleyman, bir süre için bastonuna dayanarak hareketsiz kalmış, ölümü ancak bastonunu yiyerek yere düşmesine sebep olan “erda” sayesinde anlaşılmıştır.
 
Bu nedenle, "Erda" ifadesi bir ölüm habercisi olarak görülebilir. Etrafındaki insanlar, Hz. Süleyman'ın hayatını kaybettiğini ancak bastonu yenilip dengesini kaybettiğinde anlar. Bu nedenle, kocakarılar mahallede ak bir karınca görülmesini bir “ölüm alameti”, “ölüm habercisi” olarak değerlendirilir.
 
Fasl-ı Hazan: Kelime anlamıyla, “sonbahar”, güz.
 
Fasl-ı Hüzün: Fasl kelimesi, “bölüm, kısım” gibi anlamlar taşır. Romanda, Fasl-ı Hazan (sonbahar) kelimesi ile ses benzerliği taşıyan fasl-ı hüzün tamlaması da sık sık karşımıza çıkar. Bu kavram, “hüzün dönemi, hüzün bölümü” gibi bir anlam taşıyabilir.
 
İtikad-ı Anasır-ı Erbaa: Romanda Dürri Baba tekkesinin yok olmasına neden olan “Min’el-evvel İl’el Ezel” kitabı, “İtikad-ı Anasır-ı Erbaa” alt başlığıyla sunulur.
 
Arka Plan bölümümüzden de okuyabileceğiniz gibi, “Anasır-ı Erbaa” ifadesi “Dört Unsur” anlamına gelir ve “ateş, toprak, su, hava” dörtlüsünü ifade eder.
 
İtikad-ı Anasır-ı Erbaa, günümüz Türkçesine “Dört Unsur’a İnanma, Dört Unsura Bağlanma” şeklinde çevrilebilir.
 
Hezarpare: Bin parça, un ufak halde olan
 
Hırpani: Perişan kılıklı, Derbeder
 
Hüsnâ: Çok güzel, en güzel
 
Kıptî: Günümüzde zaman zaman “çingene” sözcüğü ile aynı anlamda kullanılsa da, aslen Mısır’ın yerel halkından olan kimse anlamına gelen sözcük
 

Kufi: Arap alfabesinin en eski yazım şekillerinden bir tanesi. Kufi yazıda harfler köşeli şekillerde yazılır ve bu yazı tarzı Hat sanatında sıklıkla kullanılır. Romanda da, Kufi yazı duvara asılmış hat eserlerinde karşımıza çıkar. Yukarıda, geleneksel Kufi ile yazılmış bir Kur’an-ı Kerim sayfası görebilirsiniz.
 
Min’el-evvel İl’el-ezel: Romanda Dürri Baba Tekkesi’nin yakılmasına sebep olan esrarengiz kitap. Romanda bu kitabın doğası ile ilgili fazla bilgi verilmese de, kitabın başlığı çözümlenebilir.
 
Min: “-den beri” anlamı taşıyan Arapça ön ek
 
Evvel: Birinci, ilk; buradaki anlamıyla muhtemelen “başlangıç”, geçmiş zaman
 
İl: “-a kadar” anlamı taşıyan Arapça ön ek. Günlük hayatta hala sık sık kullanılan bir örnek için İlelebet, “sonsuza kadar” kavramı verilebilir.  (teknik olarak doğru yazımıyla “il’el-ebed”)
 
Ezel: Başlangıcı olmayan, öncesiz. Günlük hayatta uzun yıllardır değişmeyen şeyler için “Ezelden beri” kelimesinin kullanılması iyi bir örnek olabilir.
 
Bu durumda, “Min’el-evvel İl’el-ezel” başlığı, “Evvelden Ezele” şeklinde Türkçeleştirilebilir. Burada, dairesel bir zaman anlayışından bahsedildiği sonucu çıkarılabilir, zira “evvelden”, yani her şeyin başladığı, ilk andan “ezel”e, yani zamanın öncesine dönüleceği ifadesi bunu çağrıştırmaktadır.
 
Nakş-ı Nigar: Romandaki mahallenin ismi için Akrep Arif ile “çekişen” Nakş-ı Nigar’ın ismi bir ikileme gibi okunabilir. Nigar, sözcük anlamı olarak “resim, resim gibi güzel” demektir. Nakş da benzer şekilde “resim, işleme” gibi anlamlar taşır.
 
Nevres: Romandaki pek çok isim gibi, “Nevres” ismi de kendi içinde bir anlam taşır. Romanda yeni yeni büyümekte olan Nevres’in ismi, “yeni yetişen, yeni biten” gibi anlamlar taşır.
 
Pinhan: Gizli, sır Roman boyunca iki cinsiyetli oluşunu herkesten saklayan veya saklamaya çalışan Pinhan’ın adı da bu durumun bir başka kanıtı olarak okunabilir. 
 
Postnişin: “Post”ta oturan, posta geçen. Bir tekkenin, dergahın lideri
 
Ruz-ı Muhabbet: Pinhan’ın Dürri Baba Tekkesi’nden ayrılmasının sebeplerinden biri, buradaki Ruz-i Muhabbet’e alınmaması olur. Bir hikayesi olmadığı için, tekkede sevilse de Ruz-i Muhabbet gibi bazı özel olaylara dahil edilmeyen Pinhan, kendi hikayesini yaşamak için buradan ayrılır.
 
Kelime anlamıyla “Ruz-ı Muhabbet,” “Sevgi günü” olarak çevrilebilir.
 
Sarraf: Eski dilde “kuyumcu”
 
[1] s. Develioğlu, Ferit. Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lugat. Aydın Kitabevi, 31. Baskı 2015 s.141 
canlı bahis siteleri rulet siteleri bahis siteleri yeni giris casino siteleri bahis siteleri free spin veren siteler casino siteleri deneme bonusu bahis siteleri canlı casino siteleri slot siteleri grandpashabet betwoon