Alıntı #1, Sayfa 9:
Korktu. Gidip de varamamaktan değil, varıp da dönüş yollarını kaybetmekten değil, dönüp de geride bıraktıklarını yerlerinde görememekten değil; bir kendini bulmaktan, bulduğunu korkmaktan korktu.
Açıklama
Pinhan’ın başlıca temalarından bir tanesi, kişinin kendisini bulması, kendisini tanıması üzerine kuruludur.
Roman içinde, bunun aslında gözüktüğünden çok daha zor bir şey olduğu farklı cümlelerle ifade edilir. Dokuzuncu sayfadaki bu alıntı, bu durumun iyi bir örneği olarak sunulabilir.
Korktu. Gidip de varamamaktan değil, varıp da dönüş yollarını kaybetmekten değil, dönüp de geride bıraktıklarını yerlerinde görememekten değil; bir kendini bulmaktan, bulduğunu korkmaktan korktu.
Açıklama
Pinhan’ın başlıca temalarından bir tanesi, kişinin kendisini bulması, kendisini tanıması üzerine kuruludur.
Roman içinde, bunun aslında gözüktüğünden çok daha zor bir şey olduğu farklı cümlelerle ifade edilir. Dokuzuncu sayfadaki bu alıntı, bu durumun iyi bir örneği olarak sunulabilir.
Alıntı #2, Sayfa 11:
Neyi ya da kimi beklediğini bilmeden, bilmeyi dahi istemeden, sadece ve sadece orada, o anda bulunmanın tadına varıyordu.
Açıklama
Elif Şafak’ın pek çok romanı gibi, Pinhan da tasavvuf ile yakından alakalıdır. Arka Plan bölümünde okuyabileceğiniz gibi, hayatı olduğu gibi kabullenmek, her anın keyfine varmaya çalışmak önemli bir tasavvuf düşüncesi olarak gösterilebilir.
Neyi ya da kimi beklediğini bilmeden, bilmeyi dahi istemeden, sadece ve sadece orada, o anda bulunmanın tadına varıyordu.
Açıklama
Elif Şafak’ın pek çok romanı gibi, Pinhan da tasavvuf ile yakından alakalıdır. Arka Plan bölümünde okuyabileceğiniz gibi, hayatı olduğu gibi kabullenmek, her anın keyfine varmaya çalışmak önemli bir tasavvuf düşüncesi olarak gösterilebilir.
Alıntı #3, Sayfa 102:
Nevres’e ne kadar acıdıklarını birbirlerine gösterip, her vesilede onun talihsizliğine gözyaşı dökmenin tadını çıkarmaktaydılar. İçlerinden biri boşa kürek çektiklerini, zira ne yaparlarsa yapsınlar çocuğun er ya da geç anasına çekeceğini söyleyerek, hem odadaki kadınların hemen hepsinin hislerine tercüman oldu, hem de hep beraber oynadıkları acıma oyununa heyecan kattı. (…)
“Hanım, hanım! Bilmez misin ki, mayası bozuk olan yoğurt tutmaz,” (…)
Açıklama
Mistik ve olağanüstü bir hikaye anlatan Pinhan’da Elif Şafak toplumsal eleştirilere fazla yer ayırmaz.
Bununla birlikte, annesi bir bekçiyle kaçtıktan sonra babası tarafından büyütülen ve babasının ölümünden sonra yalnız kalan Nevres için söylenen bu cümleler, romandaki önemli eleştiriler arasında okunabilir.
Nevres’e ne kadar acıdıklarını birbirlerine gösterip, her vesilede onun talihsizliğine gözyaşı dökmenin tadını çıkarmaktaydılar. İçlerinden biri boşa kürek çektiklerini, zira ne yaparlarsa yapsınlar çocuğun er ya da geç anasına çekeceğini söyleyerek, hem odadaki kadınların hemen hepsinin hislerine tercüman oldu, hem de hep beraber oynadıkları acıma oyununa heyecan kattı. (…)
“Hanım, hanım! Bilmez misin ki, mayası bozuk olan yoğurt tutmaz,” (…)
Açıklama
Mistik ve olağanüstü bir hikaye anlatan Pinhan’da Elif Şafak toplumsal eleştirilere fazla yer ayırmaz.
Bununla birlikte, annesi bir bekçiyle kaçtıktan sonra babası tarafından büyütülen ve babasının ölümünden sonra yalnız kalan Nevres için söylenen bu cümleler, romandaki önemli eleştiriler arasında okunabilir.
Alıntı #4, Sayfa 181:
(…) hem Akrep Arif’in hem de Nakş-ı Nigar’ın isimlerini omuzlarında taşıyamayan mahallede felaketlerin ardı arkası kesilmemişti.
(…) hem Akrep Arif’in hem de Nakş-ı Nigar’ın isimlerini omuzlarında taşıyamayan mahallede felaketlerin ardı arkası kesilmemişti.
Alıntı #5, Sayfa 207:
Eğer bu tespit doğru ise mahalleye öyle biri lazımdı ki, yaradılıştan parçalanmış olsun; içtekini dışa çıkarsın, dıştakini içine alsın. Öyle biri olmalı ki halden anlasın, bu derdi daha evvel tatmış olsun; ve elini çabuk tutsun, tez vakitte gelsin.
Demek öfke dediğin
öfke ile diniyor.
Mahallenin ikibaşlılığı
İkibaşlılıkta deva buluyor.
Açıklama
181 ve 207. sayfalarda karşımıza çıkan bu alıntılar, romanın Nakş-ı Nigar mahallesi üzerinden gelişen hikayesini de net bir şekilde açıklar.
Akrep Arif Mahallesi olarak bilinen bir yerken, yaptırdığı hamam nedeniyle Nakş-ı Nigar’ın ismini alan mahalle, bu iki isimliliği kaldıramaz.
Mahallenin iki isimliliği kaldıramaması, roman boyunca burada gördüğümüz olağanüstü olayların yaşanmasına sebep olur. Mahallenin bilge kocakarılarının bulduğu çözüm ise, aşağıdaki alıntıda görebileceğiniz gibi, Pinhan olur.
Eğer bu tespit doğru ise mahalleye öyle biri lazımdı ki, yaradılıştan parçalanmış olsun; içtekini dışa çıkarsın, dıştakini içine alsın. Öyle biri olmalı ki halden anlasın, bu derdi daha evvel tatmış olsun; ve elini çabuk tutsun, tez vakitte gelsin.
Demek öfke dediğin
öfke ile diniyor.
Mahallenin ikibaşlılığı
İkibaşlılıkta deva buluyor.
Açıklama
181 ve 207. sayfalarda karşımıza çıkan bu alıntılar, romanın Nakş-ı Nigar mahallesi üzerinden gelişen hikayesini de net bir şekilde açıklar.
Akrep Arif Mahallesi olarak bilinen bir yerken, yaptırdığı hamam nedeniyle Nakş-ı Nigar’ın ismini alan mahalle, bu iki isimliliği kaldıramaz.
Mahallenin iki isimliliği kaldıramaması, roman boyunca burada gördüğümüz olağanüstü olayların yaşanmasına sebep olur. Mahallenin bilge kocakarılarının bulduğu çözüm ise, aşağıdaki alıntıda görebileceğiniz gibi, Pinhan olur.
Alıntı #6, Sayfa 215:
Pinhan o vakit anladı ki;
vücudu, şu koskoca varlık âleminin benzeridir. Ve vücudu şehr-i şehir-i İstanbul’un benzeridir. Ve vücudu sittinsenenin (sic) Akrep Arif, yeni adıyla Nakş-ı Nigar mahallesinin benzeridir. Ve nasıl ki kendisi iki başlı ise, işte bu mahalle de iki başlıdır.
Açıklama
Pinhan’ın bu alıntıyla farkına vardığı şeyler yalnızca romanın iki ana hikayesini, yani Pinhan’ın ve Nakş-ı Nigar mahallesinin hikayelerini birbirine bağlamayı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kainatın insan vücuduyla benzerliği üzerinden tasavvufun temel düşüncelerinden birine de gönderme yapar.
Pinhan o vakit anladı ki;
vücudu, şu koskoca varlık âleminin benzeridir. Ve vücudu şehr-i şehir-i İstanbul’un benzeridir. Ve vücudu sittinsenenin (sic) Akrep Arif, yeni adıyla Nakş-ı Nigar mahallesinin benzeridir. Ve nasıl ki kendisi iki başlı ise, işte bu mahalle de iki başlıdır.
Açıklama
Pinhan’ın bu alıntıyla farkına vardığı şeyler yalnızca romanın iki ana hikayesini, yani Pinhan’ın ve Nakş-ı Nigar mahallesinin hikayelerini birbirine bağlamayı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kainatın insan vücuduyla benzerliği üzerinden tasavvufun temel düşüncelerinden birine de gönderme yapar.
Alıntı #7, Sayfa 13:
Floransa’da, Venedik’te “bilim ve sanat” okumuştu, astronomiden, matematikten, fizikten ve resimden anladığına inanıyordu; tabii kendini beğenmişin tekiydi, kendinden önce yapılan şeylerin çoğunu yutmuştu, hepsine de dudak büküyordu; daha iyilerini yapacağından kuşkusu yoktu; benzersizdi; herkesten akıllı ve yaratıcı olduğunu biliyordu: Kısaca, sıradan bir gençti.
Açıklama
Venediklinin gemide esir düştüğü andaki karakterini yansıtan bu alıntı, hem İstanbul’a, Hoca’ya getirilen anlatıcının kişiliği hakkında fikir verir, hem de romanın zaman zaman kullandığı mizahi unsurlara iyi bir örnek teşkil eder.
Floransa’da, Venedik’te “bilim ve sanat” okumuştu, astronomiden, matematikten, fizikten ve resimden anladığına inanıyordu; tabii kendini beğenmişin tekiydi, kendinden önce yapılan şeylerin çoğunu yutmuştu, hepsine de dudak büküyordu; daha iyilerini yapacağından kuşkusu yoktu; benzersizdi; herkesten akıllı ve yaratıcı olduğunu biliyordu: Kısaca, sıradan bir gençti.
Açıklama
Venediklinin gemide esir düştüğü andaki karakterini yansıtan bu alıntı, hem İstanbul’a, Hoca’ya getirilen anlatıcının kişiliği hakkında fikir verir, hem de romanın zaman zaman kullandığı mizahi unsurlara iyi bir örnek teşkil eder.
