Almanya'ya Giden İşçiler
Fikrimin İnce Gülü, Bayram’ın Arabası ve Diğer Notlar
Edebi Arka Plan
Fikrimin İnce Gülü’nün merkezinde, Almanya’dan tatil için Türkiye’ye dönen Bayram isimli karakter bulunur. Bayram’ın Almanya’ya gidişini daha iyi anlamak için, Türkiye’den Almanya’ya çalışmaya gitmenin neden bu kadar yaygın bir durum olduğunu görmek faydalı olabilir. Bu sürecin tüm tarihi, kültürel ve sosyolojik boyutları kısa bir yazıyla incelenemeyeceğinden, burada yalnızca “Neden Almanya’ya bu kadar fazla Türk işçi gitti vardı?” sorusuna cevap vermeye çalışacağız.
İkinci Dünya Savaşı’nda ağır bir yenilgi almasına ve Batı - Doğu olarak ikiye bölünmesine rağmen, 1950’li yıllarda Almanya’da büyük bir ekonomik gelişim yaşanır. Ancak 1961 yılında Berlin Duvarı’nın inşa edilmesi ile, Doğu Almanya’dan Batı Almanya’ya işçi gelmesi iyice zorlaşır ve zaten var olan işçi eksikliği sorunu önemli boyutlara ulaşır.
Bunun üzerine, Almanya ile Türkiye arasında 30 Ekim 1961 tarihinde bir işçi anlaşması imzalanır. Almanya’nın resmi olarak işçi alacağını duyurmasının ardından, Türkiye’den buraya ciddi bir miktarda göç başlar. Bu göçün ilk ayağında, Almanya’da kısa süre kalıp, daha sonra burada kazandıkları parayla Türkiye’ye dönerek yeni bir hayat kurmayı hedefleyen işçiler yer alır. Ancak yıllar geçtikçe, geri dönen işçi sayısı orada kalan işçi sayısına göre oldukça az kalır.
Almanya’nın başta Türkiye olmak üzere yurtdışından gelerek çalışmasına izin verdiği işçiler, “Gasterbeiter” – “Misafir İşçi” kavramı ile ifade edilir.
Türkiye ile Almanya arasındaki anlaşma, 1973 yılında bitse de, 1974’te Almanya’da çıkan bir yasa ile, burada çalışan işçilerin ailelerine de göçmenlik hakkı verilir. Bu sayede, burada bulunan göçmenler ailelerini de Almanya’ya getirme fırsatı bulur. Bu yasa sayesinde, 1980’lere kadar Almanya’daki Türk nüfusunda ciddi bir artış meydana gelir.Almanya’ya çalışmaya giden insanların sayısı ilerleyen yıllarda düşse de, bu yıllarda ülkeye giden göçmenler, onların aileleri ve çocukları sayesinde Almanya’da ciddi bir Türk nüfusu oluşur. Günümüzde Almanya’da Türkler en kalabalık azınlık grubu oluşturmaktadır.
Romanda çalışmak için Almanya’ya giden ve burada bir Türk cemiyeti içinde yer alan Bayram’ın “arka planını” anlamak için, bu bilgilere belli oranda hakim olmak faydalı olabilir.
Romanın ismi, Bayram’ın arabasındaki teypte tekrar tekrar dinlediği “Fikrimin İnce Gülü” isimli şarkıdan gelir.
Bu şarkıyı, yukarıdaki videodan dinleyebilirsiniz.
Fikrimin İnce Gülü’nün ana karakteri Bayram’ın romanda en çok göze çarpan özelliklerinden bir tanesi, arabasına karşı duyduğu büyük sevgidir. Kullandığı 74 Model Mercedes 230 ile gurur duyan, ona en ufak bir zarar bile gelmesini istemeyen Bayram, bütün parasını bu arabaya harcamıştır.
Romanda 1974 model bir Mercedes 230 olarak tanımlanan, “bal rengi” bu arabayı yukarıdaki görselde görebilirsiniz.
Roman boyunca Mercedes’inin üzerine düşen Bayram’ın başına gelen en büyük felaketlerden biri, arabasının namusu olarak tanımladığı Mercedes yıldızının düşmesi olur.
Bayram’ın gururla giydiği “Franz Lehar” gömleği de – Mercedes kadar olmasa da – romanda önemli bir yer tutar. “Kırmızı üstüne kara baskı notalar, Franz Lehar yazılarıyla süslü” bir gömlek olarak betimlenen bu giysi, 1870 – 1948 yılları arasında yaşamış olan Macar besteciye gönderme yapar.
Bayram, romanın sonlarına doğru bu gömleği değiştirip, farklı Mercedes modellerini gösteren başka bir gömlek giyer.
Fikrimin İnce Gülü’nü okumadan önce aşağıdaki edebi kavramların ne anlama geldiğini ve nasıl kullanıldığını bilmek faydalı olabilir.
Anti Kahraman
Romanın ana karakteri Bayram, modern edebiyatta sık sık karşımıza çıkan anti kahraman portrelerine bir örnek olarak gösterilebilir.
Bilinç Akışı
Fikrimin İnce Gülü’nde kullanılan anlatı üslubu tipik bir “bilinç akışı” kullanımı olarak tanımlanamaz. Ancak roman pek çok noktada Bayram’ın “bilinç akışı” üzerinden ilerler. Bu konuda daha detaylı bilgiler için, “Kurgu” bölümüne göz atabilirsiniz.
Klasik Roman Yapısı
Fikrimin İnce Gülü, pek çok açıdan klasik roman yapısından ayrılır. Bunun tam olarak ne anlama geldiğini görmek için, klasik roman yapısının ne demek olduğunu gerçek anlamıyla anlamak faydalı olabilir.
Anti Kahraman
Romanın ana karakteri Bayram, modern edebiyatta sık sık karşımıza çıkan anti kahraman portrelerine bir örnek olarak gösterilebilir.
Bilinç Akışı
Fikrimin İnce Gülü’nde kullanılan anlatı üslubu tipik bir “bilinç akışı” kullanımı olarak tanımlanamaz. Ancak roman pek çok noktada Bayram’ın “bilinç akışı” üzerinden ilerler. Bu konuda daha detaylı bilgiler için, “Kurgu” bölümüne göz atabilirsiniz.
Klasik Roman Yapısı
Fikrimin İnce Gülü, pek çok açıdan klasik roman yapısından ayrılır. Bunun tam olarak ne anlama geldiğini görmek için, klasik roman yapısının ne demek olduğunu gerçek anlamıyla anlamak faydalı olabilir.
