Özet
Detaylı Özet
Ana Hatlar
Bu romandaki olayların akışı rahatlıkla özetlenebilir, ancak Peyami Safa'nın Doğu - Batı karşıtlığı ile ilgili görüşlerinin romanda olaylardan daha ön planda olduğu unutulmamalıdır.
Darülelhan’da (günümüzdeki konservatuar) ut dersleri alan Neriman, yedi senedir babası Faiz Bey’in de çok sevdiği Şinasi ile birliktedir ve herkes ikisinin evlenmesini beklemektedir. Fakat son aylarda Neriman sık sık gece eve geç dönmeye, Macit adlı Avrupai, bakımlı bir adamla birlikte dışarı çıkmaya başlamıştır.
Macit’in Neriman’ı bir baloya davet etmesi, romanın ana konusunu oluşturur. Baloya gitmek için babasından para istemesi gereken Neriman, ailesinin çektiği zorlukları bildiği için Faiz Bey’i buna ikna etmeye, ona mümkün olduğunca iyi davranarak istediğini elde etmeye çalışır. Bu arada Şinasi de Neriman’ın yaşadığı değişiklikleri anlamaya, onun neden eskisi gibi olmadığını öğrenmeye çalışmakta, fakat kendi sakin doğası nedeniyle beklemekten başka bir şey yapmamaktadır.
Şinasi, bir süre sonra Neriman’a bu konuyu açıp onun artık alafranga bir yaşam sürmek istediğini, bunun için de kendisi gibi birine değil, Macit gibi bir “kavalyeye” ihtiyaç duyduğunu söylediğinde Neriman bir sinir krizi geçirir. Kızının bu halini gören Faiz Bey, onu Şinasi ile hemen evlendirmeye karar verir, fakat Neriman kendisi yaşlarda genç kızların bu şekilde yaşamadığını, bu şekilde mutlu olamayacağını söyleyerek birkaç ay izin ister. Bu konuşma sırasında, babasına balo konusunu da açar ve baloya Şinasi ile birlikte gideceği yönünde bir yalan söyleyerek babasından izin almayı başarır. Faiz Bey kızının baloya gidebilmesi için gerekli masrafları karşılamaya çalışırken, Neriman istemeye istemeye olsa da Şinasi’yi de baloya davet eder.
Romandaki olayların seyrini deyiştiren, Neriman'ın dayısının alafranga kızlarından dinlediği bir hikaye olur. Kuzenlerinin tanıdığı bir Rus kızı, sevdiği erkeği zengin ve lüks bir hayat süren başka bir adam için terk etmiş, fakat daha sonra pişman olup mutsuzluktan intihar etmiştir.
Neriman bu hikayeyi duyduktan sonra baloya gitmekten vazgeçer ve Macit’in aslında sahte bir insan olduğunu, gerçekten sevdiğinin Şinasi olduğunu anlar. Roman, Neriman’ın baloya gitmekten vazgeçtiğini ve Şinasi ile evlenmek için aylarca beklemeyeceğini babasına söylemesiyle sona erer.
Bu romandaki olayların akışı rahatlıkla özetlenebilir, ancak Peyami Safa'nın Doğu - Batı karşıtlığı ile ilgili görüşlerinin romanda olaylardan daha ön planda olduğu unutulmamalıdır.
Bölüm 1
Roman, Neriman ve Şinasi’nin öğrenci oldukları Darülelhan’dan (günümüzdeki konservatuar) çıkarak birlikte yürümeleriyle başlar. Neriman Şinasi’den bir an önce ayrılmak ister ve ondan neredeyse kaçarak tramvaya biner. Neriman’ın arkadaşına gittiğini düşünen Şinasi, onu daha sonra tramvay durağında görünce şaşırır ve Neriman’ın kendisine yalan söylediğini anlar.
Şinasi, bundan sonra Neriman’ın kendisine yalan söylemesinin anlık bir olay olmadığını, Neriman’ın bir süredir farklı davranmakta olduğunu düşünerek onun evine gider. Fakat Neriman’ın babası Faiz Bey ve evlerinde çalışan Gülter onun henüz eve dönmediğini söyler.
Faiz Bey ile samimi bir ilişkisi olan Şinasi burada geç saate kadar beklese de Neriman eve dönmez, ancak Şinasi evden ayrıldıktan ve Faiz Bey yattıktan sonra gelir. Eve girerken ses yapmamak için elinden geleni yapsa da, kızını merak ettiği için uyuyamayan Faiz Bey onu merdivenlerde karşılar ve baba – kız gece yarısından sonra göz göze gelirler.
Bölüm 2
Ertesi gün Neriman saat ikiye kadar yatağından çıkamaz. Bir önceki gün Löbon’da Macit adlı, oldukça Avrupalı, bakımlı ve zengin bir adam ile buluşmuş, oradan sonra Maksim salonunda geç saate kadar eğlenmiştir.
Neriman, Gülter’e ve babasına, geceyi arkadaşı Fahriye Hanım’da, ut çalarak geçirdiğini söyler, fakat Şinasi’ye gerçeği anlatmaktan çekinmez – yine de, hikayeyi anlatırken önce Fahriye’nin evine gittiğini, Macit’le orada karşılaştığını ve Beyoğlu’ndaki Maksim’e onun ısrarları nedeniyle gittiğini söyler. Oysa Şinasi, onun Beyoğlu’na gitmek için doğrudan tramvaya bindiğini görmüştür.
Şinasi’den ayrıldıktan sonra Fahriye ile konuşmaya devam eden Neriman, bir önceki bölümde bahsedilen “değişimini” de gözler önüne serecek cümleler kurar. Ailesinin alaturka yaşam tarzı artık onu tatmin etmemekte, Şinasi gibi, babası gibi insanlardan sıkılmaktadır. Yedi senedir Şinasi ile birlikte olduğu için onu bırakmaya cesaret edemez, ama bu eski hayatını kendisine hatırlatan her şeyden, örneğin çaldığı uttan bile, iğrenecek kadar soğumaya başlamıştır.
Bölümün sonunda Fahriye ile Neriman, tramvaya binerek Galatasaray’a giderler.
Bölüm 3
İki arkadaş Beyoğlu’nda bir süre alışveriş yaptıktan sonra, Löbon’a gidip Macit Bey ile karşılaşırlar. Macit Bey onlara dokuz gün sonra düzenlenecek bir balodan bahseder ve bu baloya gelmeleri için ısrar eder.
Bu sırada Şinasi, Neriman ile ilişkisinin kötüleşmesinden dolayı mutsuz bir şekilde odasında vakit geçirmektedir. Yirmi beş gündür toplanmayan odasının ne kadar düzensiz olduğunu fark eder, fakat ne zaman bir şeyi toplamaya karar verse, bunun daha uzun bir düzenlemeye yol açacağını düşünüp vazgeçer.
Şinasi bu düşünceler içinde odasında otururken, Neriman gelip onu ve kız kardeşi Nezahet’i evine davet eder, fakat iki kardeş bu teklifi reddeder. Daha sonra, odasındaki buhranlı havaya dayanamayan Şinasi, odasından çıkıp sokaklarda dolaşmaya koyulur.
Bölüm 4
Dördüncü bölüm, Neriman’ın evinde açılır. Neriman, gece saatlerinde evde olmaktan çok sıkılsa da, baloya gitmek için paraya ihtiyacı olacağını bildiğinden babasına yaranmaya çalışmaktadır. Babası eve geldiğinde önce onu kapıda karşılar, daha sonra yemek yapmaya yardım etmek için Gülter ile birlikte mutfağa girer. Fakat yemek hazırlarken kömürü ocağa döktüğü sırada bir eli simsiyah olur, elini bir türlü temizleyemediği için sinirlenince Gülter onu mutfaktan çıkarır.
Hazırlık sırasında yaşanan bu talihsizliğe karşın, yemek oldukça keyifli geçer. Roman boyunca ilk kez Neriman burada, Fatih’teki evinde mutlu olabileceğini, mutlu bir hayat geçirebileceğini hayal eder.
Bu hayaller sırasında evin kedisi Sarman bir anda kucağına atlayınca, Neriman son zamanlarda yaşadığı “Doğu” – “Batı” ikilemini bir kez daha hatırlar. Ona göre Doğu bir kedi gibi miskin, sürekli uyuyan, yiyip içen bir medeniyet, Batı ise köpek gibi uyurken bile sürekli uyanmaya hazır, hareketli, işe yarayan bir uygarlıktır. Neriman bu tespiti Müslüman evlerde kedi, Hristiyan evlerde ise köpek beslenmesine bağlar ve babasıyla paylaşır.
Babası bu tespiti yanlış bulur ve Neriman’a dünyanın doğasının yalnızca hareket etmekten ve uyanık olmaktan ibaret olmadığını açıklar, fakat kızının çok da üstüne gitmez.
Bölüm 5
Ertesi sabah Neriman, baloyu düşünerek uyanır ve babasına karşı yumuşak tavırlarını sürdürür. Fakat Faiz Bey, bir önceki akşamın da etkisiyle kızına sürekli “Matmazel” diyerek takılınca, Neriman buna alınır ve sessizce kahvaltı eder.
Bu sırada romanın anlatısı, biraz daha geriye giderek Neriman ile Şinasi’nin nasıl tanıştığını, nasıl uzun süredir birlikte dolaştıklarını, mahalledeki herkesin evlenmelerini beklediğini açıklar. Aynı şekilde Neriman’ın son dönemdeki değişimine, Macit Bey ile tanışmasına, dayısının batılı tarzda yetişmiş kızlarından gördüğü alafranga geleneklere nasıl özendiğine de değinir.
Neriman, tüm bu değişikliklerin ardından Şinasi’yi eskisi gibi görmekte zorlanmaktadır. Aralarında daha önce de sıkıntılar yaşanmasına rağmen, hiç bu kadar ciddi bir problem yaşamadıklarını düşünen Neriman, bu sefer aralarını düzeltmenin “güç” olacağını düşünmeye başlar.
Bölüm 6
Neriman ve Şinasi Darülelhan’dan birlikte çıkıp, ara sokaklardan Neriman’ın evine doğru yürürler. Burada, eski günlerin hatırasıyla aralarında bir yakınlaşma olur, fakat Şinasi Neriman’a “neden eski Neriman olmadığını” sorduğunda bu yakınlaşma sona erer.
Neriman bu soruya cevap vermese de, Şinasi yüksek sesle Neriman’ın batılı bir hayat tarzı istediğini, yeni bir “kavalyeye” ihtiyaç duyduğunu ve bunu da Macit Bey’de bulduğunu ifade eder. Bu sözler üzerine bir sinir krizi geçirip bayılan Neriman, Şinasi ve çevredekiler tarafından önce bir eczaneye, sonra da eve götürülür.
Neriman evde hızla odasına çıktığında, Faiz Bey Neriman’ın durumunun iyi olmadığını görür ve Şinasi ile Neriman arasındaki evliliği daha fazla geciktirmemeye karar verir.
Bölüm 7
Sinir krizinin ardından Şinasi ve Faiz Bey evlilik konusunu tartışırken, Neriman Gülter ile anneannesi hakkında bir konuşma yapar. Gülter, alaturka bir kadın olan Neriman’ın anneannesinin elinden her işin geldiğini, hem ev işlerinden anlayan, hem de son derece kültürlü bir kadın olduğundan bahseder. Neriman tüm bu işleri “ev işi” veya “tembellik” olarak tanımlasa da, Gülter anneannesinin tüm bunlardan çok daha fazlasını yaptığını gösterir ve bu, Neriman’a kendi hayat tarzının üstünlüğünü gösteren bir başka konuşma olur.
Ertesi sabah, babasının yanına inen Neriman, Faiz Bey’in evlilik konusundaki fikrini dinler ve babasını fazla sinirlendirmeden, bu konuyu birkaç ay ertelemesini rica eder. Faiz Bey bu teklifi makul bulunca, Neriman da kendi kafasındaki konuyu, balo konusunu açar, biraz da gitmek istemiyormuş gibi yaparak Faiz Bey’i ikna etmeyi başarır.
Fakat, Faiz Bey’in kendisine balo için özel bir tuvalet yaptıracak kadar para vermesini garantiye almak için, Şinasi’nin de baloya geleceğini söyler.
Bölüm 8
Bir sonraki bölüm, doğrudan Neriman’ın pişmanlığı ile başlar. Babasından izin alabilmek için mümkün olan tek şeyi söylemiştir, fakat baloya kesinlikle Şinasi ile birlikte gitmek istememektedir.
Buna karşın, gitmek için tek şansı bu olduğundan konuyu Şinasi’ye açar ve Şinasi baloya beraber gitmeyi kabul eder.
Daha sonra Şinasi, Neriman’dan ayrılıp arkadaşı Ferid ile buluşmaya gider.
Bölüm 9
Ferid ve Şinasi, bir kahvede oturup Neriman’ın son dönemde yaşadığı değişikliklerden bahseder. Ferid, özellikle kadınların Batı’yı ve medeniyet fikrini bir “kültür meselesi” olarak algılamadığını, bu meseleyi sadece “gözleriyle” gördüklerini ve şekillerle, renklerle değerlendirdiklerini söyler. Neriman’ın yaşadığı süreç de, Ferid’e göre, bundan ibarettir.
Ferid ve Şinasi bu konuları konuşurken, Neriman da Şişli’ye, dayısının evine gider ve burada yaşlı, üzgün bir yabancı kadın görür.
Dayısının kızları, Neriman’a bu kadının kim olduğunu anlatır. Bu Rus kadının kızı, gitar çalan fakir bir Rus artistine aşık olmuş ve uzun süre birlikte yaşamıştır. Fakat Rus gitarist bir türlü para kazanamadığı için, zamanla kızın isteklerini, beklentilerini karşılayamamaya başlamıştır. Bunun ardından zengin ve yakışıklı bir Rum ile birlikte olmaya başlayan Rus kadın, zengin, lüks dolu bir hayatın içine atılır, hiçbir balodan, hiçbir eğlenceden geri kalmaz.
Fakat bir süre sonra, korkunç bir hata yaptığını, hala Rus gitaristi sevdiğini anlar. Beyoğlu’nda tüm Rus lokantalarında eski sevgilisini aradıktan sonra, bir meyhanede bulur ve ona geri dönmek istediğini söyler. Rus gitarist bunu kabul etmez ve aynı akşam Rus kız kendisini öldürür. Neriman’ın dayısının salonundaki Rus kadın da, bu kızın annesidir.
Neriman, bu hikayeyi dinledikten sonra dayısının evinden çıkar ve Harbiye’den Fatih’e giden tramvaya biner.
Bölüm 10
Tramvayda dinlediği hikayeyi düşünen Neriman, son aylarda yaşadığı değişimi düşünürken Macit ile karşılaşır. Macit baloya gelip gelmeyeceğini sorduğunda Neriman kesin bir cevap vermez ve bir süre önce Macit’le yaptığı bir konuşmayı hatırlar. Macit, ona kimsenin gerçekten olduğu gibi davranamayacağını, kimsenin tamamen samimi olamayacağını ifade etmiştir. Bu sözlerin Macit’in doğasını yansıttığını düşünen Neriman, intihar eden Rus kızın hikayesinin de etkisiyle kendisini ondan fazlasıyla uzak hissetmeye başlar.
Eve döndüğünde babasının para bulmak için çok yorulduğunu, bugün eve perişan halde geldiğini Gülter’den öğrenen Neriman, baloya gitmekten vazgeçtiğini ve artık paraya ihtiyaç duymadığını söyler.
Babasının Ferid’in evinde olduğunu öğrendiğinde, bu haberi paylaşmak için Neriman da oraya doğru yola çıkar.
Bölüm 11
Ferid’in evinde hararetli bir musiki tartışması dönmekte, Neriman ve Şinasi’nin de öğrenci oldukları Darülelhan’ın alaturka bölümünün kapatılması hakkında sohbet edilmektedir. Neriman da, son dönemde Batı kültürüne gösterdiği ilgi nedeniyle bu konuşmanın konularından biri haline gelmiştir. Evde bulunanlar, Neriman’a ut çalmaktan neden nefret ettiğini, Batı müziğinde neler gördüğünü sorup, onun üzerinden fikirler üretmeye çalışırlar.
Baloya gitmemeye, Şinasi ile evlenmeye ve Fatih’i kabullenmeye hazır olan Neriman, kendisine kültürsüz, anlayışsız bir Batı hayranı muamelesi yapılması nedeniyle bir sinir krizi daha geçirir. Önce etrafındakileri çıkıp Beyoğlu’na gitmekle tehdit eder, fakat babası kendisine şefkatle yaklaştığında baloya gitmekten vazgeçtiğini, artık böyle hevesleri olmadığını ağlayarak ifade eder.
Bölüm 12
Neriman sakinleştikten sonra, diğer misafirlerin yanına döner ve ut çalarak onlara katılır. Yaklaşık bir saat müzik çalındıktan sonra, misafirler dağılmaya başlar, Neriman, Şinasi ve Faiz Bey de bir otomobile binerek Fatih’e doğru yola çıkar.
Arabada Neriman baloya gitmek istemediğini ve Şinasi ile evlenmek için aylarca beklemekten vazgeçtiğini bir kez daha yineler. Şinasi ve kız kardeşi Nezahet’i eve bıraktıktan sonra, Faiz Bey ve Neriman da eve döner ve hepsi, uzun süre sonra rahat bir uykuya dalar.
Bölüm 1
Şinasi ve Neriman. Neriman’ın Şinasi’den ayrılma çabası, tramvaya binmesi. Şinasi’nin şaşkınlığı. Neriman’ın eve geç dönmesi. Faiz Bey ve Şinasi’nin endişesi. Neriman’ın gece yarısından sonra eve dönüşü, babasıyla karşılaşması
Bölüm 2
Neriman’ın uyanamaması, yorgunluk, bir önceki gecenin Maksim Salonu anıları. Faiz Bey’e ne denilecek? Şinasi – Şehzadebaşı’nda yürüyüş, Neriman ve Fahriye ile karşılaşma. Neriman’ın Şinasi’ye itirafı ve söylediği yalan. Fahriye ve Neriman’ın Beyoğlu’na çıkması
Bölüm 3
Neriman’ın Beyoğlu hayranlığı. Löbon. Macit Bey. Balo Daveti. Baloya gitme isteği. Şinasi’nin mutsuzluğu. Odası. Odasının dağınıklığı, düzenlenememesi. Neriman’ın Şinasi’yi eve çağırması, Şinasi’nin reddetmesi.
Bölüm 4
Neriman’ın balo için kıyafet isteği. Faiz Bey’in tasarruf çabası. Nilüfer ve Gülter’in yemek hazırlaması, kömür, Nilüfer’in gerginliği. Neşeli akşam yemeği. Nilüfer’in karşılaştırması: Garp = Köpek, Şark = Kedi. Faiz Bey’in görüşleri, Nilüfer’i fazla azarlamaması.
Bölüm 5
Faiz Bey’in “Matmazel” şakaları. Neriman’ın gücenmesi, sorunları, “Doğu – Batı” arasında kalışı. Faiz Bey’in Şinasi’yi görme isteği, Neriman’ın daveti iletmesi.
Bölüm 6
Şinasi ve Neriman’ın yürüyüşü. Eski yollardan geçiş. Neriman’ın eskisi gibi olmaması. Şinasi’nin Macit hakkında yorumları. Neriman’ın nöbeti. Faiz Bey’in evlilik kararı.
Bölüm 7
Nöbetten sonra, Gülter’in Büyükhanım’ı anlatması. Faiz Bey – Neriman konuşması. Evlilik için süre izni. Balo konusunu Faiz Bey’e açması, Faiz Bey’in kabul etmesi. Faiz Bey’in para bulacağını söylemesi. Neriman’ın Şinasi ile birlikte gideceği yalanı.
Bölüm 8
Neriman’ın pişmanlığı. Baloya Şinasi ile gitmeme isteği. Şinasi’ye konuyu açması, Şinasi’nin gelmeyi kabul etmesi. Şinasi’nin Ferid ile buluşması.
Bölüm 9
Ferid – Şinasi konuşması. Ferid’in Doğu – Batı ve kadınlar hakkında düşünceleri. “Kadınların medeniyeti gözleriyle algılaması”, modernleşmenin kültürel bir olay olarak görülmemesi. Neriman’ın Şişli’de dayısının kızlarını ziyaret etmesi. Evdeki yaşlı, yasta Rus kadın. Kızının hikayesi. Neriman’ın bu hikaye ile kendi hayatı arasındaki benzerlikleri fark etmesi. Evden çıkıp tramvaya binmesi.
Bölüm 10
Tramvayda “uyanış”. Anlatılan hikayeden Şinasi’yi sevdiğini anlaması. Macit ile karşılaşma. Neriman’ın Macit’in sahteliğinin farkına varması. Balodan vazgeçmesi. Eve gelmesi, Gülter’e kararını açıklaması. Ferid Bey’lerdeki toplantıya gitmesi.
Bölüm 11
Musiki ve musikide Batılılaşma tartışması. Neriman üzerinden argümanlar. Neriman’ın kendini savunma çabası. Toplantıdakilerin sürekli üstüne gitmesi, onu bir örnek olarak kullanması. Neriman’ın sinir krizi. Babasının şevkati. Neriman’ın balo ile ilgili kararını açıklaması.
Bölüm 12
Arabayla eve dönüş. Neriman’ın balo kararını tekrarlaması, Şinasi ile evlilik kararını onaylaması. Şinasi ve Nezahet’in eve bırakılması. Faiz Bey’in Gazali okuyarak uykuya dalması.
Şinasi ve Neriman. Neriman’ın Şinasi’den ayrılma çabası, tramvaya binmesi. Şinasi’nin şaşkınlığı. Neriman’ın eve geç dönmesi. Faiz Bey ve Şinasi’nin endişesi. Neriman’ın gece yarısından sonra eve dönüşü, babasıyla karşılaşması
Bölüm 2
Neriman’ın uyanamaması, yorgunluk, bir önceki gecenin Maksim Salonu anıları. Faiz Bey’e ne denilecek? Şinasi – Şehzadebaşı’nda yürüyüş, Neriman ve Fahriye ile karşılaşma. Neriman’ın Şinasi’ye itirafı ve söylediği yalan. Fahriye ve Neriman’ın Beyoğlu’na çıkması
Bölüm 3
Neriman’ın Beyoğlu hayranlığı. Löbon. Macit Bey. Balo Daveti. Baloya gitme isteği. Şinasi’nin mutsuzluğu. Odası. Odasının dağınıklığı, düzenlenememesi. Neriman’ın Şinasi’yi eve çağırması, Şinasi’nin reddetmesi.
Bölüm 4
Neriman’ın balo için kıyafet isteği. Faiz Bey’in tasarruf çabası. Nilüfer ve Gülter’in yemek hazırlaması, kömür, Nilüfer’in gerginliği. Neşeli akşam yemeği. Nilüfer’in karşılaştırması: Garp = Köpek, Şark = Kedi. Faiz Bey’in görüşleri, Nilüfer’i fazla azarlamaması.
Bölüm 5
Faiz Bey’in “Matmazel” şakaları. Neriman’ın gücenmesi, sorunları, “Doğu – Batı” arasında kalışı. Faiz Bey’in Şinasi’yi görme isteği, Neriman’ın daveti iletmesi.
Bölüm 6
Şinasi ve Neriman’ın yürüyüşü. Eski yollardan geçiş. Neriman’ın eskisi gibi olmaması. Şinasi’nin Macit hakkında yorumları. Neriman’ın nöbeti. Faiz Bey’in evlilik kararı.
Bölüm 7
Nöbetten sonra, Gülter’in Büyükhanım’ı anlatması. Faiz Bey – Neriman konuşması. Evlilik için süre izni. Balo konusunu Faiz Bey’e açması, Faiz Bey’in kabul etmesi. Faiz Bey’in para bulacağını söylemesi. Neriman’ın Şinasi ile birlikte gideceği yalanı.
Bölüm 8
Neriman’ın pişmanlığı. Baloya Şinasi ile gitmeme isteği. Şinasi’ye konuyu açması, Şinasi’nin gelmeyi kabul etmesi. Şinasi’nin Ferid ile buluşması.
Bölüm 9
Ferid – Şinasi konuşması. Ferid’in Doğu – Batı ve kadınlar hakkında düşünceleri. “Kadınların medeniyeti gözleriyle algılaması”, modernleşmenin kültürel bir olay olarak görülmemesi. Neriman’ın Şişli’de dayısının kızlarını ziyaret etmesi. Evdeki yaşlı, yasta Rus kadın. Kızının hikayesi. Neriman’ın bu hikaye ile kendi hayatı arasındaki benzerlikleri fark etmesi. Evden çıkıp tramvaya binmesi.
Bölüm 10
Tramvayda “uyanış”. Anlatılan hikayeden Şinasi’yi sevdiğini anlaması. Macit ile karşılaşma. Neriman’ın Macit’in sahteliğinin farkına varması. Balodan vazgeçmesi. Eve gelmesi, Gülter’e kararını açıklaması. Ferid Bey’lerdeki toplantıya gitmesi.
Bölüm 11
Musiki ve musikide Batılılaşma tartışması. Neriman üzerinden argümanlar. Neriman’ın kendini savunma çabası. Toplantıdakilerin sürekli üstüne gitmesi, onu bir örnek olarak kullanması. Neriman’ın sinir krizi. Babasının şevkati. Neriman’ın balo ile ilgili kararını açıklaması.
Bölüm 12
Arabayla eve dönüş. Neriman’ın balo kararını tekrarlaması, Şinasi ile evlilik kararını onaylaması. Şinasi ve Nezahet’in eve bırakılması. Faiz Bey’in Gazali okuyarak uykuya dalması.
