Alıntı #1, Sayfa 4:
Cins-i latif artık ona ziyadesiyle cazip geliyor, fakat Efendimiz pek de olarak kendisini bu kadar beğenirken, ne kadınlar ne de kızlar, onun suratına, basık burnuna, pörtlek gözlerine alıcı gözüyle bakıyordu. Kısacası evdeki hesap bir türlü çarşıya uymamaktaydı.
Açıklama
Galiz Kahraman’ın en çok dikkat çeken özelliği, romanın anlatısının “söyledikleri” ile “gerçekten anlattıkları” arasındaki farktır. Roman boyunca kutsal, olağanüstü bir insan gibi anlatılan İdris Amil, aslında oldukça sıradan, hatta pek çok olumsuz özelliği olan bir insandır. Kitabın henüz başlarında yer alan bu cümle, İdris Amil’in kendisine duyduğu hayranlık ile, etraftaki insanların onu nasıl karşıladığı arasındaki farkı daha net olarak görmeyi sağlayabilir.
Cins-i latif artık ona ziyadesiyle cazip geliyor, fakat Efendimiz pek de olarak kendisini bu kadar beğenirken, ne kadınlar ne de kızlar, onun suratına, basık burnuna, pörtlek gözlerine alıcı gözüyle bakıyordu. Kısacası evdeki hesap bir türlü çarşıya uymamaktaydı.
Açıklama
Galiz Kahraman’ın en çok dikkat çeken özelliği, romanın anlatısının “söyledikleri” ile “gerçekten anlattıkları” arasındaki farktır. Roman boyunca kutsal, olağanüstü bir insan gibi anlatılan İdris Amil, aslında oldukça sıradan, hatta pek çok olumsuz özelliği olan bir insandır. Kitabın henüz başlarında yer alan bu cümle, İdris Amil’in kendisine duyduğu hayranlık ile, etraftaki insanların onu nasıl karşıladığı arasındaki farkı daha net olarak görmeyi sağlayabilir.
Alıntı #2, Sayfa 19:
Evet, Evropa sanatçıları hayatlarında hiç mükemmel bir erkek bedeni görmemişler, çünkü Kasımpaşa’ya hiç gelmemişlerdi. Yunan hendeseciler de altın oranı yanlış hesaplamış olmalıydılar, öyle ki, oranın hakiki kıymetini bulmaları için Efendimiz’in mübarek suratına bir bakmaları yeterliydi! Çünkü İdris Amil Hazretleri kutub idi ve insan bedenindeki vezni araştıran bütün ressam ve heykeltıraşlar da tıpkı seyyareler gibi onun etrafında dönüyorlardı. Şu apaçık bir hakikatti ki, Efendimiz aslında “Kasımpaşa Herkülü” addedilmeliydi!
Açıklama
Yine romanın başlarında yer alan bu alıntı, İdris Amil’in anlatı içinde nasıl sunulduğunu daha iyi anlamayı sağlayabilir.
Aynı şekilde, bu alıntı romanın genel üslubu hakkında da aydınlatıcı bir bölüm olarak okunabilir.
Evet, Evropa sanatçıları hayatlarında hiç mükemmel bir erkek bedeni görmemişler, çünkü Kasımpaşa’ya hiç gelmemişlerdi. Yunan hendeseciler de altın oranı yanlış hesaplamış olmalıydılar, öyle ki, oranın hakiki kıymetini bulmaları için Efendimiz’in mübarek suratına bir bakmaları yeterliydi! Çünkü İdris Amil Hazretleri kutub idi ve insan bedenindeki vezni araştıran bütün ressam ve heykeltıraşlar da tıpkı seyyareler gibi onun etrafında dönüyorlardı. Şu apaçık bir hakikatti ki, Efendimiz aslında “Kasımpaşa Herkülü” addedilmeliydi!
Açıklama
Yine romanın başlarında yer alan bu alıntı, İdris Amil’in anlatı içinde nasıl sunulduğunu daha iyi anlamayı sağlayabilir.
Aynı şekilde, bu alıntı romanın genel üslubu hakkında da aydınlatıcı bir bölüm olarak okunabilir.
Alıntı #3, Sayfa 22:
Allahû Teâlâ İdris Amil Efendimiz’i seviyor ve kolluyor olmalıydı ki, şair takımının sadece aşık olması değil, fakat aynı zamanda ıstırap da çekmesi icap ettiğinden olsa gerek, Efendi Hazretleri bir gün kendisini hayli muazzam bir sıkıntının içinde bulacaktı: İşte o günden bir hafta kadar önce, sağanağın kesilmek bilmediği bir gece çalınan kapıyı açtığı vakit kapısında, ailenin yegane delisi olan dayısını görmüştü!
Açıklama
Kitap boyunca devam eden ironik üslubu anlamak için, yukarıdaki alıntı ideal bir örnek olabilir. Şair olmak için acı çekme gerekliliğinin bu şekilde ifade edilmesi ve İdris Amil’in durumu ortadayken dayısının “ailenin yegane delisi” olarak tanıtılması, İhsan Oktay Anar’ın kitap boyunca kullandığı üslubu ortaya koyar.
Allahû Teâlâ İdris Amil Efendimiz’i seviyor ve kolluyor olmalıydı ki, şair takımının sadece aşık olması değil, fakat aynı zamanda ıstırap da çekmesi icap ettiğinden olsa gerek, Efendi Hazretleri bir gün kendisini hayli muazzam bir sıkıntının içinde bulacaktı: İşte o günden bir hafta kadar önce, sağanağın kesilmek bilmediği bir gece çalınan kapıyı açtığı vakit kapısında, ailenin yegane delisi olan dayısını görmüştü!
Açıklama
Kitap boyunca devam eden ironik üslubu anlamak için, yukarıdaki alıntı ideal bir örnek olabilir. Şair olmak için acı çekme gerekliliğinin bu şekilde ifade edilmesi ve İdris Amil’in durumu ortadayken dayısının “ailenin yegane delisi” olarak tanıtılması, İhsan Oktay Anar’ın kitap boyunca kullandığı üslubu ortaya koyar.
Alıntı #4, Sayfa 38:
Hakikaten de insanlar iki sınıfa ayrılırdı: Yapanlar ve yaptıranlar. Para, yaptırmanın bir yolu idi ve bir kadına kendisine cilve yaptırtmak, bir şarkıcıya şarkı söylettirmek, bir dansöze göbek dansı yaptırtmak, garsonlara hizmet ettirtmek ve oradakilere kendisine saygı duydurtmak isteyenler, buranın müşterisiydi. İnsan olmanın diğer yolu ise, aşık olmak, şarkı söylemek, dans etmek, kendi işini kendi görmek ve kendine saygı duymaktı. “İnsanı insan yapan aklıdır” diyen Aristo eğer o pavyona girseydi, “parayı koklatanlar da insan yerine konulur” fikrine varabilirdi. Kısacası, hayatlarını para kazanmaya adamış şahısların insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşamaları, pavyonada gelen hesap sebebiyle, onlara pahalıya patlıyordu.
Açıklama
Galiz Kahraman, pek çok noktada İhsan Oktay Anar’ın toplumsal tespit ve eleştirilerine yer verdiği bir romandır. Yukarıda para ve sadece para hırsı ile yaşayan insanlar hakkında yapılan yorumlar, bunun bir örneği olarak gösterilebilir.
Hakikaten de insanlar iki sınıfa ayrılırdı: Yapanlar ve yaptıranlar. Para, yaptırmanın bir yolu idi ve bir kadına kendisine cilve yaptırtmak, bir şarkıcıya şarkı söylettirmek, bir dansöze göbek dansı yaptırtmak, garsonlara hizmet ettirtmek ve oradakilere kendisine saygı duydurtmak isteyenler, buranın müşterisiydi. İnsan olmanın diğer yolu ise, aşık olmak, şarkı söylemek, dans etmek, kendi işini kendi görmek ve kendine saygı duymaktı. “İnsanı insan yapan aklıdır” diyen Aristo eğer o pavyona girseydi, “parayı koklatanlar da insan yerine konulur” fikrine varabilirdi. Kısacası, hayatlarını para kazanmaya adamış şahısların insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşamaları, pavyonada gelen hesap sebebiyle, onlara pahalıya patlıyordu.
Açıklama
Galiz Kahraman, pek çok noktada İhsan Oktay Anar’ın toplumsal tespit ve eleştirilerine yer verdiği bir romandır. Yukarıda para ve sadece para hırsı ile yaşayan insanlar hakkında yapılan yorumlar, bunun bir örneği olarak gösterilebilir.
Alıntı #5, Sayfa 13:
Efgan Bakara denilen enayi, duman dışarı çıksın diye açılan pencereden başını içeriye uzatmış, kekeleye kekeleye ve utanmadan, “Jül Sezar” oyununu 16. asırda yazarken Şekspir’in kendi devrine mi şahit olduğunu soruyordu! Ayrıca tarihçiler de kendi devirlerinin mi şahidiydiler!
Açıklama
Romanın önemli karakterlerinden Efgan Bakara, kitabın ironik üslubu içinde sürekli aşağılanan, ama pek çok noktada doğru şeyler söyleyen bir karakter olarak kullanılır. Efgan Bakara, bu sahnede edebiyat ile ilgili yorumları nedeniyle sınıftan atılmış olmasına rağmen, camdan kafasını uzatarak “yazarların sadece kendi devirlerinin şahitleri olması gerektiği” yönündeki fikre karşı çıkar. Bu, aynı zamanda İhsan Oktay Anar’ın roman boyunca belli edebiyat anlayışlarına karşı getirdiği eleştirilerin bir boyutu olarak da okunabilir.
Efgan Bakara denilen enayi, duman dışarı çıksın diye açılan pencereden başını içeriye uzatmış, kekeleye kekeleye ve utanmadan, “Jül Sezar” oyununu 16. asırda yazarken Şekspir’in kendi devrine mi şahit olduğunu soruyordu! Ayrıca tarihçiler de kendi devirlerinin mi şahidiydiler!
Açıklama
Romanın önemli karakterlerinden Efgan Bakara, kitabın ironik üslubu içinde sürekli aşağılanan, ama pek çok noktada doğru şeyler söyleyen bir karakter olarak kullanılır. Efgan Bakara, bu sahnede edebiyat ile ilgili yorumları nedeniyle sınıftan atılmış olmasına rağmen, camdan kafasını uzatarak “yazarların sadece kendi devirlerinin şahitleri olması gerektiği” yönündeki fikre karşı çıkar. Bu, aynı zamanda İhsan Oktay Anar’ın roman boyunca belli edebiyat anlayışlarına karşı getirdiği eleştirilerin bir boyutu olarak da okunabilir.
