Handan Halide Edib Adıvar

Özet
Detaylı Özet
Ana Hatlar
Roman, Refik Cemal’in Neriman isimli bir kadınla evleneceği haberini arkadaşı Server ile paylaşması ile başlar. Yazdığı mektupta ne kadar mutlu olduğunu anlatan Refik Cemal’in şakayla karışık hissettiği tek sıkıntı, Neriman’ın kardeş gibi birlikte büyüdüğü akrabası Handan’a karşı hissettiği sevgiyi kıskanmasıdır.
 
II. Abdülhamid yönetimine karşı çıkan Refik Cemal, tutuklanmaktan çekindiği için hamile olan karısını bırakıp Avrupa’ya kaçar. Doğumdan sonra onunla tekrar buluşmayı beklerken, karısının mektuplarından Handan’ın gençliği ile ilgili önemli bilgiler edinir: Çok akıllı bir öğrenci olan Handan, özel hocası Nazım ile yakınlaşmış, ancak onun evlilik teklifini reddedip kendisinden yaşça büyük Hüsnü Paşa ile evlenmiştir.
 
Muhalif fikirleri nedeniyle yakalanan ve hücresinde kendini asarak intihar eden Nazım, Refik Cemal’in de yakın arkadaşıdır. Arkadaşının bu aşk ilişkisini ve Handan tarafından reddedilmesini öğrenen Refik Cemal, intihar sebepleri arasında bunun da yer alıyor olabileceğini düşündüğü için Handan’ı suçlar. Ancak Neriman Avrupa’da kendisine katıldıktan, burada Hüsnü Paşa ve Handan ile birlikte bir aile gibi yaşamaya başladıktan sonra, ona ısınmaya başlar. Üstelik, karısı Neriman’ın aksine, Handan felsefe, sosyoloji, tarih gibi konularda ilgisini de paylaşmaktadır.
 
Ancak Handan, Hüsnü Paşa, Refik Cemal ve Neriman’ın İngiltere’de kurdukları aile ortamı uzun sürmez. Karısını sürekli aldatan ve sonunda kavgalardan sıkılarak yanlarından ayrılan Hüsnü Paşa, Handan’ın ciddi bir bunalıma girmesine sebep olur. Bir yandan Refik Cemal ile arasında bir yakınlık başlayan Handan, Hüsnü Paşa’nın kendisini temelli olarak terk ettiğini açıkladığı mektubu okuduktan sonra bayılır ve uzun süre kendine gelemez.
 
Menenjit teşhisi konulan Handan, uyandığı zaman hiçbir şey hatırlamayan, her şeye gülümseyen bir çocuk gibi davranmaya başlar. Bu konuda uzman olan Fransız Doktor Şe’nin tavsiyesiyle Sicilya’ya gidip bir süre Refik Cemal ile kalan Handan, burada yavaş yavaş hafızasını geri kazanır. Ancak Handan kendine geldikçe, hastalığı boyunca yanında olan Refik Cemal’le yakınlaşmaları da tamamen somutlaşır ve iki karakter kısa süreli, mutlu bir birliktelik yaşar.
 
Handan’ın iyice kendine geldiğini öğrendiğinde, onun Paris’e, kendi gözetimi altına gelmesini isteyen Doktor Şe, yazdığı mektuplarda hastanın tamamen iyileştiğini müjdeler. Ancak Handan’ın tamamen iyileşmesi, hafızasının, zihninin de bir bütün olarak yerine gelmesi demektir. Handan, Refik Cemal ile ilişkisini, onu sevdiğini, kendisine en yakın kişi olan Neriman’a ihanet ettiğini düşünür ve kısa süre sonra bunun pişmanlığı ile hayatını kaybeder.
 
Roman, Handan’ın cenaze töreni ile sona erer. 
 
Roman, Refik Cemal’in yakın arkadaşı Server’e yazdığı bir mektupla başlar. Refik Cemal, Neriman isimli bir kadınla evlenecektir ve bu nedenle çok mutludur. Öyle ki, hayatındaki tek olumsuzluk, nişanlısının çok sık ve büyük sevgiyle bahsettiği Handan’a duyduğu ilgiyi bir ölçüde kıskanmak haline gelmiştir.
 
Evliliklerinin yedinci ayında, Neriman’ın hamile kalması mutluluklarını arttırır. Ancak dönemin padişahı II. Abdülhamid’e karşı çıkan Refik Cemal, kendisi hakkında şüpheler olduğunu, tutuklanma ihtimalinin bile bulunduğunu öğrenmiştir. Eve geldiğinde, ailenin diğer fertlerinin “sonunun Nazım gibi olmasından” korktuğunu, bu konudan bahsettiklerini duyar.
 
Kendisinin yakın arkadaşı olan Nazım’ın, karısı Neriman ile nasıl bir ilişkisi olduğunu, onun isminin bu evde neden geçtiğini tam olarak anlayamayan Refik Cemal, karısıyla ilk kavgasını yaşar. Neriman, Handan’dan izin aldıktan sonra kocasına her şeyi anlatacağına söz verir.
 
Refik Cemal, Nazım ile Handan arasındaki ilişkinin detaylarını tutuklanmamak için kaçtığı Marsilya kentinde öğrenir. Neriman, kocasına yazdığı uzun mektuplarla, Handan’ın çocukluğunda çok parlak bir öğrenci olduğunu, sık sık kendinden büyük insanlarla arkadaşlık ettiğini, öğrenebileceği her şeyi öğrenmeye çalıştığını açıklar. İhtiyar dostlarından Selim Bey’in evinde bir süre kalan Handan, burada Selim Bey’in yeğeni Nazım ile tanışmış ve Handan’dan fazlasıyla etkilenen Nazım, ona özel dersler vermeye başlamıştır.
 
Uzun süre boyunca devam eden bu derslerde, ihtilalci, “sosyalist” bir adam olan Nazım, Handan ile evlenmek istediğini açıklamıştır. Ancak Handan, Nazım’ın kendisini sevmediğini, onun yalnızca kendisini hayattaki “maksadına” uygun bir eş olarak gördüğünü düşünmüştür. Kendisi de içten içe onu sevmesine rağmen, evlilik teklifini reddetmiş, onun yerine kendisinden yaşça büyük Hüsnü Paşa ile evlenmiştir. Bu olaylar zincirinin sonunda, muhalif görüşleri nedeniyle tutuklanan Nazım, Handan’a olan aşkının karşılıksız kalmasının da etkisiyle intihar etmiştir.
 
Marsilya’da bir kiliseyi gezdiği sırada, şans eseri Handan ile karşılaşan Refik Cemal, ilk anlarda yakın arkadaşının ölümüne sebep olmakla suçladığı Handan’dan pek hoşlanmaz. Ancak, oğlu doğduktan sonra Avrupa’da kendisine katılan Neriman ile İngiltere’de yaşamaya başlamaları, kendileri gibi burada kalan Handan ve Hüsnü Paşa ile sık sık birlikte olmalarını sağlar.
 
Handan’ın, Nazım ismini verdikleri bebekleriyle bir dadı gibi ilgilenmesi ve Hüsnü Paşa’nın karısını sürekli aldattığının ortaya çıkması, Refik Cemal’in ona karşı duygularını yumuşatır. Karısı Neriman’ın aksine, felsefe, tarih ve sosyoloji gibi konulara ilgisi olan Handan ile geceleri birlikte çalışmaya, kitaplar okumaya başlar. Özellikle son zamanlarda Handan ve  kocası arasında yaşanan kavgaların artması, Refik Cemal’in bu kavgalardan birine şahit olması ve Handan’ı teselli etmeye çalışması, bu ikiliyi iyice yakınlaştırır. Sonunda, Hüsnü Paşa bu evlilik hayatına daha fazla dayanamayacağını söyleyerek üç aylığına Fransa’ya gider, ancak üç aylık süre geçtikten sonra da geri dönmez.
 
Kocasının önce kendisine söylediği süre içinde geri dönmemesi, sonra da geri dönmeyeceğini yazdığı bir mektup göndermesi, Handan üzerinde büyük etkiye sahip olur. Bunun da etkisiyle yakalandığı menenjit sebebiyle bayılan Handan, günlerce bilinçsiz bir şekilde yatar. Uyandığında ise, hafızasını kaybetmiş bir çocuk gibi, kimseyle konuşmayan, yüzünde anlamsız bir gülümsemeyle etrafı seyreden birisi haline gelmiştir.
 
Bu sırada Handan adını verdikleri ikinci çocukları doğan Refik Cemal ve Neriman, onu Paris’e uzman bir doktorun yanına götürmeye karar verir. Doktor Şe, Refik Cemal’in ona iyi geldiğini görünce, Handan’ın onunla birlikte daha gitmediği, eski hatıralarından uzak, sakin bir yere gitmesi gerektiğini söyler.
 
Bunun üzerine Sicilya’ya gidip, orada bir süre kalan Handan ve Refik Cemal, mutlu günler yaşamaya başlar. Refik Cemal, arkadaşı Server’e bu mutluluğun sonsuza kadar devam etmesini istediğini söyler. Maddi sıkıntılar nedeniyle İstanbul’a dönen Neriman, kocası en yakın arkadaşının iyileşmesine yardım ettiği için mutludur. Handan ise, yavaş yavaş da olsa kendine gelmeye başlamış, Refik Cemal’i yalnızca kendisine bakan kişi olarak değil, “bilerek” sevmeye başlamıştır.
 
Kısa süre sonra, Doktor Şe hastanın durumunu daha yakından takip edebilmek için onun Paris’e getirilmesi gerektiğini söyler. Handan burada tamamen iyileşir, ancak tamamen iyileşmesi hafızasını, zekasını ve benliğini de geri kazanması anlamına gelir. Refik Cemal’i sevmesinin ne demek olduğunu ve hayatta kendisine en yakın olan kişi Neriman’a nasıl ihanet ettiğini anlayan, ancak buna rağmen Refik Cemal’i sevmekten vazgeçemeyen Handan, bunun pişmanlığıyla yeniden kötüleşir ve hayatını kaybeder.
 
Roman, Handan’ın cenaze töreni ile sona erer.  
 

Mektup isminin başında gördüğünüz sayı, bunun romanda kaçıncı sırada sunulduğunu, sondaki parantez içindeki sayı ise, bu isimle gönderilen kaçıncı mektup olduğunu gösterir.
 
Örneğin:
 
5 – Refik Cemal’den Neriman’a (1)
 
Bu, romanda okuduğumuz “beşinci” mektup, “Refik Cemal’den Neriman’a” yazılan birinci mektuptur.
 
19 – Refik Cemal’den Server’e (11)
 
Bu, romanda okuduğumuz “on dokuzuncu” mektup, “Refik Cemal’den Server’e” yazılan “on birinci” mektuptur.


Romandaki karakterlerin yazdığı mektup sayısı. 
 
 
1 – Refik Cemal’den Server’e (1)
 
Refik Cemal’in evliliği – Neriman’ın ailesi – Handan – Neriman’ın Handan’a sevgisi
 
2 – Refik Cemal’den Server’e (2)
 
Evliliğin ilk ayı – Ev düzenleme – Handan’ın rolü – Handan’ı kıskanmak – Neriman’ın karakteri
 
3 – Refik Cemal’den Server’e (3)
 
Yedinci ay – Evlilik hayatı – Refik Cemal’in mutluluğu – Neriman’ın ilgilendiği ve ilgilenmediği şeyler – Handan’ın vatanperverliği – Babalık heyecanı – Şehper
 
4 – Refik Cemal’den Server’e (4)
 
Refik Cemal = Şüpheli – Avrupa’ya gitme düşüncesi – Nazım’ın başına gelenler – Selim Bey- Neriman’ın ağlaması – Nazım ile ilgili sır
 
5 – Refik Cemal’den Neriman’a (1)
 
Marsilya – Handan ile karşılaşma – Hüsnü Paşa – Buluşma – Handan ile konuşma – Hüsnü Paşa ile Handan
 
6 – Neriman’dan Refik Cemal’e (1)
 
Neriman’ın kısa cevabı – Refik Cemal’in Handan’ı sevmemesi
 
7 – Neriman’dan Refik Cemal’e (2)
 
Neriman’ın Nazım ile ilgili sırrı açıklaması – Çocukluğu, Handan ile tanışması – Handan’ın öğrenme merakı
 
            (Yukarıdaki mektup ile birlikte gönderilen eski bir mektup) Handan’dan Neriman’a (1)
 
Selim Bey’in evinde – Nazım ile Handan’ın tanışması – Selim Bey’e göre İslam – Vatanperverlik – Vaveyla – Nazım’ın işi: Handan’ı yetiştirmek – Handan’ın eğitimi
 
            (Yukarıdaki mektup ile birlikte gönderilen eski bir mektup) Handan’dan Neriman’a (2)
 
Salim Bey – Salim Bey’in evinde – Salim Bey’in Handan’a ilgisi – Nazım’ın aşk sorusu
 
8 – Neriman’dan Refik Cemal’e (3)
 
Hikayenin devamı – Nazım’ın gelmediği günler – Handan’ın endişesi – Nazım hakkında konuşmalar – Handan’ı evlendirme fikri – Nazım’ın Handan’a bedava ders vermesi – Dersler – Nazım ve Handan – Neriman’ın İzmir’e gidişi
 
(Yukarıdaki mektup ile birlikte gönderilen eski bir mektup) Handan’dan Neriman’a (3)
 
Nazım’ın evlilik teklifi – Maksat – Handan – Handan’ın düşünmek için süre istemesi
 
(Yukarıdaki mektup ile birlikte gönderilen eski bir mektup) Handan’dan Neriman’a (4)
 
Hüsnü Paşa
 
8 – Neriman’dan Refik Cemal’e (3) (devamı)
 
Handan’ın Hüsnü Paşa ile evlenmesi – Nazım’ın gelmemesi – Nazım’ın ölümü, mektupları
 
            (Yukarıdaki mektup ile birlikte gönderilen eski mektuplar) Nazım’dan Handan’a (1)
 
İntihar – Handan’a olan sevgisi ve maksat
 
8 – Neriman’dan Refik Cemal’e (3) (devamı)
 
Handan ve Hüsnü Paşa’nın Avrupa’daki hayatı
 
9 – Server’den Refik Cemal’e (1)
 
Server’in Nazım, Handan ve Hüsnü Paşa hakkında düşünceleri
 
10 – Refik Cemal’den Server’e (5)
 
Refik Cemal’in Handan’dan nefret etmesi – İngiltere’de kalması – Handan İstanbul’da
 
11 – Refik Cemal’den Server’e (6)
 
Ealing’de ev – Hazırlıklar – Neriman – Handan Paris’te
 
12 – Server’den Refik Cemal’e (2)
 
Paris’te buluşma – Hüsnü Paşa ve Handan’ın Server’e kabalığı
 
13 – Refik Cemal’den Server’e (7)
 
Handan – Nazım’a dadılık – Handan’la apartman bakma – Handan’ın Juliette ile ilgili yorumu
 
14 - Server’den Refik Cemal’e (3)
 
Hüsnü Paşa’yla karşılaşma – Hüsnü Paşa’nın Juliette’e karşı Handan’ı savunması
 
15 - Refik Cemal’den Server’e (8)
 
Handan, Hüsnü Paşa, Refik Cemal, Neriman = Aile hayatı – Refik Cemal ve Handan’ın birlikte çalışması – Zıt fikirleri – Vaveyla
 
16 - Refik Cemal’den Server’e (9)
 
Handan ile Hüsnü Paşa’nın kavgası – Hüsnü Paşa’nın Refik Cemal’i kıskanması – Handan’ın üzüntüsü – Refik Cemal’in acıması, Handan’a karşı sevgi – Ertesi sabah: Hüsnü Paşa’nın gelişi ve barışma
 
17 – Refik Cemal’den Server’e (10)
 
Hüsnü Paşa ve Handan’ın evinin durumu – Handan’ın mutsuzluğu – Neriman’ın Handan ve Refik Cemal ile ilgili düşünceleri – Refik Cemal’in cevabı – Server’e davet
 
18 – Server’den Refik Cemal’e (4)
 
Hüsnü Paşa hakkında yeni bilgiler – Mod ile ilişki – Refik Cemal’i Handan konusunda uyarma
 
19 – Refik Cemal’den Server’e (11)
 
Refik Cemal’in dikkati – Hüsnü Paşa ile Handan arasındaki büyük kavga – Hüsnü Paşa’nın seyahati – Handan’ın Neriman’da kalması – müze, konser – Handan’a alışma
 
20 – Refik Cemal’den Server’e (12)
 
Handan – Hüsnü Paşa ile ilişkisinin daha da kötüleşmesi – Neriman’ın ikinci hamileliği
 
21 – Refik Cemal’den Server’e (13)
 
Hüsnü Paşa’nın Cote d’Azur’e gitmesi – Handan’ın ağlaması – Refik Cemal’in hisleri
 
22 – Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (1)
 
Handan’ın Hüsnü Paşa ile ilişkisi hakkında yorumları – Hüsnü Paşa’ya sitemi – Refik Cemal hakkında düşünceler
 
23 - Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (2)
 
Hüsnü Paşa’nın dönüşü, kötü maddi durum
 
24 - Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (3)
 
Hüsnü Paşa’ya aşık olmama itirafı
 
25 - Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (4)
 
Gelme isteği
 
26 – Hüsnü Paşa’dan Handan’a (1)
 
Gelme isteğini reddetme – Handan’ı sevme iddiası – “Param bitince gelirim”
 
27 - Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (5)
 
Belirsizlik ve mutsuzluk – Refik Cemal ve Neriman’ın mutluluğunu kıskanma
 
28 - Handan’dan Hüseyin Paşa’ya (6)
 
Yukarıdaki uzun mektup yerine gönderilen kısa mektup
 
29 – Hüsnü Paşa’dan Handan’a (2)
 
İnci tarağı istemesi
 
30 – Refik Cemal’den Server’e (13)
 
Handan’ın evdeki durumu – Refik Cemal: Handan ve Neriman’ın birbirlerini tamamlaması – Hüsnü Paşa’nın dönmeyeceği fikri
 
31 – Handan’dan Hüsnü Paşa’ya (7)
 
Üç aylık sürenin dolması – Hüsnü Paşa’nın gelmeyeceğinin anlaşılması – evliliğin ilk günlerindeki konuma – Başka birinin ilgi göstermesi durumunda Hüsnü Paşa’yla konuşma gerekliliği – Refik Cemal’e karşı hisler
 
32 – Handan’dan Hüsnü Paşa’ya (8)
 
3 ay + 15 gün – Hüsnü Paşa’nın kararı? – Yeni metres
 
33 – Handan’dan Hüsnü Paşa’ya (9)
 
Handan’ın heyecanı, bir önceki soğukkanlı mektup nedeniyle pişmanlık
 
34 – Hüsnü Paşa’dan Handan’a (3)
 
Hüsnü Paşa’nın Handan’a cevabı – Evliliğe inanmaması – Kadınlara düşkünlüğü – Yeni metres: Mod – Handan’a dönmeyeceğini açıklaması –Bir köşede beklenme talebi
 
35 – Refik Cemal’den Server’e (15)
 
Handan’ın hastalığı – Aynı şehirde olan Server’den Hüsnü Paşa’ya ulaşma ricası
 
36 – Server’den Refik Cemal’e (5)
 
Hüsnü Paşa’nın yerini bulma çabası – Mod ile yemek – Server’in Handan’ın durumunu anlatması – Hüsnü Paşa’nın kayıtsızlığı
 
37 – Refik Cemal’den Server’e (16)
 
Handan’ın hastalık süreci – Mektubu beklerken yaşadıkları –Refik Cemal’in Handan’a aşkı – Hüsnü Paşa’dan gelen mektup – Handan’ın okumaması – Neriman ile keyifli gece – Herkes yattıktan sonra: Handan’ın bayılması – Doktorlar – Neriman’ın paniği – Menenjit -  Handan’ın sayıklamaları – Refik Cemal’in mutsuzluğu
 
38 – Server’den Refik Cemal’e (6)
 
Server’in üzüntüsü
 
39 – Refik Cemal’den Server’e (17)
 
Cemal Bey’in İstanbul’dan çıkamaması – Refik Cemal’in mutsuzluğu
 
TELGRAFLAR
 
            Neriman ve Refik Cemal’in kızı: Handan
            Handan’ın durumunun iyileşmesi
 
40 – Refik Cemal’den Server’e (18)
 
Neriman’a karşı utanç – Handan’ın yavaş yavaş iyileşmesi – Handan ve Refik Cemal: Handan’ın uykuya dalma şekli –
 
41 – Refik Cemal’den Server’e (19)
 
Handan’ın durumu: İyileşiyor, fakat zihni yerine gelmiyor – Handan’ın çocuk gibi yaşaması, konuşmaması
 
TELGRAF: Doktor Şe’yi görmeye Paris’e gitme
 
42 - Refik Cemal’den Neriman’a (2)
 
Doktor Şe’nin teşhisi – Handan’ın önceden alakası olmayan bir yere götürülmesi gerekliliği – Refik Cemal’in yanından ayrılmaması fikri
 
43 – Neriman’dan Refik Cemal’e (3)
 
Ne gerekiyorsa yapılması isteği
 
44 – Cemal Bey’den Refik Cemal’e (1)
 
Maddi yardım, teşekkür
 
45 – Neriman’dan Refik Cemal’e (4)
 
İstanbul’a gelme kararı
 
46 - Refik Cemal’den Neriman’a (3)
 
Server’i gönderme – Neriman’ı sevme “vazifesi”
 
47 – Server’den Refik Cemal’e (7)
 
Hüsnü Paşa ile karşılaşma – Karısı hakkında soruları – Server Bey’in hayreti
 
48 – Server’den Refik Cemal’e (8)
 
Ailenin üzüntüsü – Herkesin ağlaması
 
49 – Refik Cemal’den Server’e (20)
 
Sicilya’daki hayat – Handan’ın durumunun iyiye gitmesi – Refik Cemal’in mutluluğu – Hep böyle kalma isteği
 
50 – Refik Cemal’den Cemal Bey’e (1)
 
Handan’ın Kuzguncuk’u hatırlaması
 
51 – Refik Cemal’den Cemal Bey’e (2)
 
Maltepe, Nazım
 
52 – Refik Cemal’den Cemal Bey’e (3)
 
Doktor Şe’nin mektubu – Paris’e davet
 
53 – Server’den Refik Cemal’e (9)
 
Refik Cemal’in aşkına şaşkınlık – Refik Cemal ve Handan arasındaki ilişki hakkında yorumlar
 
54 – Refik Cemal’den Server’e (21)
 
Handan’ın iyileşmesi – Refik Cemal’in düşünceleri – Neriman’ın gönderdiği resim – Handan’ın bilerek sevmesi – Handan’ın yazı yazması
 
55 – Handan’ın Tahassüsleri (8 kısa bölüm)
 
Hatırlama – Refik Cemal’e aşk – Çocukluk anıları – Refik Cemal’in kendisiyle ilgilenmesi – Kafa karışıklıkları – İtalya? – Refik Cemal – Nazım ve Handan’ın resimleri – Paris’e gidiş
 
56 – Refik Cemal’den Cemal Bey’e (4)
 
Paris’e varma haberi
 
57 – Doktor Şe’den Refik Cemal’e (1)
 
Handan’ın tamamen iyileşmesi
 
58 – Server’den Refik Cemal’e (10)
 
Handan’ı ziyaret – Handan’ın Refik Cemal’le görüşme isteği
 
59 – Handan’ın Tahassüslerinden
 
Günahkarlık – Yehuda ile kendisi (İsa’ya İhanet – Neriman’a İhanet) – Refik Cemal’e aşk, Neriman’a karşı suç – Yakarışlar
 
60 – Doktor Şe’den Refik Cemal’e (2)
 
Handan’ı görmenin mümkün olmaması – 2 günlük ömrü kalması
 
TELGRAF
 
            Cemal Bey’in ricası, kızının naaşının İstanbul’a götürülmesi
 
Haşim ve babası – Handan’ın cenaze töreni – Cenaze hakkında yorumlar
 
canlı bahis siteleri rulet siteleri bahis siteleri yeni giris casino siteleri bahis siteleri free spin veren siteler casino siteleri deneme bonusu bahis siteleri canlı casino siteleri slot siteleri grandpashabet betwoon