Özet
Detaylı Özet
Ana Hatlar
Murat, Vakit gazetesinde çalıştığı sırada, Serbest Cumhuriyet Fırkası adıyla, yeni bir muhalefet partisinin kurulacağı haberini alır. Ülke gündemini bir anda meşgul etmeye başlayan bu gelişme, Doktor Münir, Avukat Deli Celadet ve partinin içinde yer alan Ağaoğlu Ahmet gibi eski İttihat ve Terakki Partisi üyelerini de yakından ilgilendirir.
Murat ve şair arkadaşı Selim Nuri, bu konunun çıkarttıkları “Kurtuluş” adlı edebiyat dergisi çerçevesinde de gündeme geldiğini görür. Selim Nuri’nin hemşerisi olan “saray şöförü” Dadal Efendi sayesinde yaşadığı eski medrese binasında yapılan bu toplantıda, Ramiz Efendi’nin oğlu Kadir derginin bu fırkayı desteklemesi gerektiğini savunur.
Bir yandan Serbest Fırka’nın İstanbul Teşkilatı başkanı avukat Deli Celadet’in yanında staj yapan Kadir, onun baldızı Şükran Hanım’ı baştan çıkartmayı, eğer bu konuda başarısız olursa da Kamil Bey’in kızı Ayşe ile evlenmeyi tasarlamaktadır. Babası Ramiz Efendi, annesinin ölümünden sonra kendisini içkiye vermiş, kızını yıllardır görmeyen Kamil Bey ise, onunla yeniden bir araya gelmek için detaylı bir plan yapmıştır.
Kamil Bey’in planının istenilen sonucu vermesinin ardından, Kadir ve Ayşe yakınlaşmaya başlarlar. Bu sırada dergiyi bastırmak için büyük uğraş veren Selim Nuri, basımevinde çalışan Behram Efendi’yle tartışır ve onu döver. Ancak iki gün sonra evine gelen polisler tarafından alınır ve Emniyet için ispiyonculuk yaptığı anlaşılan Behram Efendi’den ciddi bir dayak yer.
Romanın başından beri hasta olan Selim Nuri, bu dayaktan sonra bir daha toparlanamaz ve hayatını kaybeder. Bu sırada, Serbest Fırka’nın dağılış sürecinde yoğun bir dönem geçiren Murat, Selim Nuri’yle hastalığının son günlerinde ilgilenen Şükran Hanım ile yakınlaşır. Bu ikili, Şükran Hanım’ı ziyaret eden Nermin ile, Ayşe’nin yapacağı evlilik ve Kamil Bey ile yaşadıkları hakkında sohbet eder.
Roman, Nermin yanlarından ayrıldıktan sonra Murat’ın Şükran Hanım’ı öpmesiyle sona erer.
Murat ve şair arkadaşı Selim Nuri, bu konunun çıkarttıkları “Kurtuluş” adlı edebiyat dergisi çerçevesinde de gündeme geldiğini görür. Selim Nuri’nin hemşerisi olan “saray şöförü” Dadal Efendi sayesinde yaşadığı eski medrese binasında yapılan bu toplantıda, Ramiz Efendi’nin oğlu Kadir derginin bu fırkayı desteklemesi gerektiğini savunur.
Bir yandan Serbest Fırka’nın İstanbul Teşkilatı başkanı avukat Deli Celadet’in yanında staj yapan Kadir, onun baldızı Şükran Hanım’ı baştan çıkartmayı, eğer bu konuda başarısız olursa da Kamil Bey’in kızı Ayşe ile evlenmeyi tasarlamaktadır. Babası Ramiz Efendi, annesinin ölümünden sonra kendisini içkiye vermiş, kızını yıllardır görmeyen Kamil Bey ise, onunla yeniden bir araya gelmek için detaylı bir plan yapmıştır.
Kamil Bey’in planının istenilen sonucu vermesinin ardından, Kadir ve Ayşe yakınlaşmaya başlarlar. Bu sırada dergiyi bastırmak için büyük uğraş veren Selim Nuri, basımevinde çalışan Behram Efendi’yle tartışır ve onu döver. Ancak iki gün sonra evine gelen polisler tarafından alınır ve Emniyet için ispiyonculuk yaptığı anlaşılan Behram Efendi’den ciddi bir dayak yer.
Romanın başından beri hasta olan Selim Nuri, bu dayaktan sonra bir daha toparlanamaz ve hayatını kaybeder. Bu sırada, Serbest Fırka’nın dağılış sürecinde yoğun bir dönem geçiren Murat, Selim Nuri’yle hastalığının son günlerinde ilgilenen Şükran Hanım ile yakınlaşır. Bu ikili, Şükran Hanım’ı ziyaret eden Nermin ile, Ayşe’nin yapacağı evlilik ve Kamil Bey ile yaşadıkları hakkında sohbet eder.
Roman, Nermin yanlarından ayrıldıktan sonra Murat’ın Şükran Hanım’ı öpmesiyle sona erer.
Madrabazlık
1
Gazeteci Murat, Vakit gazetesinde çeşitli işlerle uğraşırken, patronu Asıf Bey’den bir telgraf gelir. Gazetenin birinci sayfasının baskıdan çıkarılmasını söyleyen bu telgraf, ofiste kısa süreli bir meraka yol açar ve gazetenin ilk sayfasını baştan aşağıya değiştirebilecek haberin ne olduğu konusunda ortaya pek çok fikir atılır.
Asıf Bey’in gelişiyle sır çözülür: Mustafa Kemal’in emri ve Fethi Bey’in önderliğinde, yeni bir muhalefet partisi kurulacaktır.
Bu haberi duyan Başsatıcı Emirze, gazetenin seksen bin kopyalık büyük bir baskıya girmesi gerektiğini söyler ve gerçekten de, ertesi gün bu baskının tamamı tükenir.
2
İkinci bölüm, farklı karakterlere odaklanarak başlar. Üç eski İttihatçı Ağaoğlu Ahmet, Doktor Münir ve Avukat “Deli Celadet” yeni bir parti kurulması hakkında sohbet eder. Ağaoğlu Ahmet, kurulan bu partinin içindedir. Partinin Mustafa Kemal Paşa’nın isteğiyle kurulduğunu söyledikten ve kuruluş aşamasında yaşanan tartışmaları aktardıktan sonra, Deli Celadet’in İstanbul teşkilatının başına getirilmesinin tasarlandığını söyler. Ancak avukat bu fikri kabul etmez: Henüz Mustafa Kemal’in partisine muhalefet eden bir partiye katılacak kadar delirmemiştir.
Yeni parti fikrine şüphecilikle yaklaşan ve bu konuyu fazla ciddiye almayan Doktor Münir, konuşmaları bir süre dinleyip şakayla karışık yorumlar yapar ve odadan ayrılır.
3
Üçüncü bölüm, Mustafa Kemal Paşa’nın şoförü Dadal Efendi’ye yoğunlaşır. Bu konumu ve kendisine sağladığı avantajları, insanların gözüne sokarak kullanan Dadal Efendi, hemşerisi olan Selim Nuri vasıtasıyla Murat ile de tanışmaktadır.
Gazeteci Murat ve edebiyat fakültesi öğrencisi şair Selim Nuri, bir süre Dadal Efendi’nin Mustafa Kemal hakkında anlattığı hikayeleri dinlerler. Gazi Paşa için ne kadar önemli olduğunu, Gazi Paşa’nın kendisini ne kadar sevdiğini ballandıra ballandıra anlatan Dadal Efendi, “Fırka” ve “Meclis”in ne olduğu sorularına cevap veremediği anıları bile kendisini dinleyen iki gençten saklamaz.
Murat'ın çalıştığı Vakit Gazetesi'nin 1930 yılından bir nüshası
4
Selim Nuri, Rüstemşah adlı bir arkadaşının kurnazlığı sayesinde kapatılan eski bir medresede kaçak bir şekilde yaşamaktadır. Dadal Efendi’nin “Gazi Paşa’nın şoförü” olarak polisleri korkutması sayesinde burada yaşamasına izin verilen Selim Nuri, arkadaşlarıyla birlikte çıkarttığı Kurtuluş dergisi hakkında bir tartışmaya katılır.
Bu tartışmanın temel konusu, Serbest Fırka’nın kurulmasının ardından dergiye siyasi bir yön vermek ve yeni partiyi destekleyip, desteklememek üzerine kuruludur. Murat’ın kabul etmeye yanaşmadığı bu fikri, Ramiz Efendi’nin oğlu Kadir büyük bir hırsla savunur.
Ancak dergi konusunda en çok çalışan kişi olan Selim Nuri, bu fikre yanaşmaz ve Murat onunla gurur duyduğunu hisseder.
5
Avukat Deli Celadet ile Ağaoğlu Ahmet, Serbest Fırka’nın kurulmasından sonra yaşananları tartışmaktadır. Partiye katılmayı reddeden Deli Celadet, birkaç gün önce İzmir’de yaşananların parti aleyhinde olduğunu düşünür, ancak durum tam tersidir.
İzmir’de, partinin başkanı Fethi Bey’in konuşması için halk heyecanla sokağa dökülmüş, Halk Partisi destekli polis ve asker durumu kontrol altına almaya çalışmıştır. Fethi Bey’i bir kahraman gibi karşılayan İzmirliler, ona “Kurtar Bizi!” diye bağırmış, hatta yaşanan olaylar sırasında bir öğrenci hayatını kaybetmiştir.
Yeni kurulan partinin beklentilerinin aksine ciddi bir kitleye hitap ettiğini gören Deli Celadet, iki bölüm önce verdiği karardan vazgeçer ve Mustafa Kemal’in de kurulmasını ısrarla istediği bu partiye üye olmaya karar verir.
Kuvayı Milliyeciler
1
Esir Şehrin İnsanları romanında Kamil Bey ile birlikte yakalanan ve bir süre onunla birlikte hapis yatan Ramiz Efendi, karısı Fatma Hanım’ı kaybettikten sonra kendisini içkiye vermiştir. Serbest Fırka’nın kurulması ile hayatında yeni bir amaç bulduğunu düşünür ve Kuvayı Milliye’ye, Halk Partisi’ne karşı olduğunu düşündüğü bu yeni oluşuma karşı gelmeye başlar.
Ancak, belediye seçim sandıklarının önünde Halk Partisi’ni destekler nitelikte konuşmalar yapması hoş karşılanmaz. Faytoncu Osman Ağa’nın adamı Ömer, onun yolunu kesip bu tavrını tekrarlamaması için onu tehdit eder, ancak olay anında yetişen Murat Ramiz Efendi’yi kurtarır.
Daha sonra bu iki karakter Ramiz Efendi’nin yokluk ve dağınıklık içindeki evinde oturup birlikte rakı içer. Ana konuşma konuları, Ramiz Bey’in savaş anıları ve Kamil Bey’in yıllardır görmediği kızı Ayşe’ye yapacağı “sınav”dır.
2
Deli Celadet’in ofisinde avukatlık stajı yapan Kadir, patronunun baldızı Şükran Hanım’ı baştan çıkarma planları yapar. Ancak, Şükran Hanım böyle oyunlara karşı tecrübelidir ve Kadir’i küçümseyerek ofisi terk eder.
Tam Şükran Hanım çıkarken ofise gelen Murat, Kadir’e az önce çıkan kadın hakkında sorular sorar. Kadir, Murat’a onun kim olduğunu açıkladıktan sonra, az önce onunla yattığı yalanını söyler.
Bu sırada, ikili, Kuvayı Milliyecilerin bugünkü durumlarından da bahseder. Murat, Kadir’in babası Ramiz Efendi’nin durumuna üzülürken, Kadir Kamil Bey’in kızı Ayşe ile evlenme planları yapmaktadır.
Önceki romanların ana karakteri Kamil Bey, yalnızca ikinci bölümde gözükür.
3
Serinin daha önceki romanlarının ana karakteri Kamil Bey, ilk romanda tanıtılan arkadaşı Fuat Mahir’in kızına oynadığı oyunu Ayşe’ye oynamayı kararlaştırmıştır.
Ayşe’ye yapılacak “sınav” şu şekilde gelişecektir: Kamil Bey, kendisini ölü zanneden kızının karşısına babasının bir arkadaşı olarak çıkacak, eğer Ayşe’nin kendisini hapisteyken yüz üstü bırakan Nermin’e çektiğini düşünürse ondan uzak duracak, kendisine çektiğini görürse de ona gerçeği açıklayacaktır.
Artık zengin olmasına karşın, paranın bu kararı etkilemesini istemediğinden, kötü kıyafetlerle yola çıkar ve Nermin’in kendisinden sonra evlendiği Doktor Lütfü Bey’in muayenenesine gider. Burada eski karısına planını açıklar, ancak yeni kocasıyla da arasında herhangi bir sevgi yokmuş gibi gözüken Nermin, bu planı onaylamaz. Sonuç olarak, Ayşe’nin Kamil Bey’le değil ama gerçekten babasının bir arkadaşıyla görüşmesine karar verilir: Ayşe, ertesi sabah doktor Münir ile buluşacaktır.
Kamil Bey, evine döndüğünde kendisini bekleyen misafirlerine bu planı açıklar.
4
Doktor Münir, Ayşe’yle Boğaz kıyısında yemek yemeye gider. Kamil Bey’in kızı, babasının annesini başka bir kadın için terk ederek Avrupa’ya gittiğine, burada öldüğüne inanmaktadır.
Doktor Münir, bu durumu karışık bulsa da, Ayşe’nin Kuvayı Milliye’ye sıkı sıkıya bağlı olduğunu görerek sevinir. Ona babası hakkında gerçekleri açıklayan, Kamil Bey’e hapishanede “Millici Abi” lakabını takan ve bulundukları lokantanın sahibi olan Sakanın Naci olur. Kuvayı Milliye’ye karşı derin bir bağ hisseden Ayşe, babasının gerçek kimliğini öğrenince ağlamaya başlar ve babasının yanına götürülmek istediğini söyler.
5
Murat ve Selim Nuri, Ramiz Efendi’ye giyebileceği yeni kıyafetler alabilmek için Fatma Hanım’ın değerli yatak takımını satmaya çalışmaktadır.
Bu yatak takımının satılmaması, Fatma Hanım’ın son isteği olsa da, parasızlık artık büyük boyutlara ulaşmış, Kadir babasını “satmazsan bir daha yüzümü göremezsin” diyerek tehdit etmiştir.
Bütün çabalara rağmen, Bedestende çalışan Hacı Halim Efendi yatak takımına en fazla on beş lira verebileceğini söyler. En az altmış liraya ihtiyacı olan Murat ve Selim Nuri, bunu kabul etmeyerek yatak takımını toplamaya koyulurlar. Ancak, takımı sardıkları bohça bir anda kaybolmuştur.
Yanlarına gelen Şükran Hanım ve Selim Nuri’nin dikkati sayesinde, Hacı Hilmi Efendi’nin bohçayı çalmaya çalıştığı fark edilir, zira yatak takımı çok para etmese de, içinde getirildiği bohça son derece değerlidir. Uzun bir pazarlık sonucunda, Hilmi Efendi iki yüz elli lira vererek bohçayı satın alır.
Ancak, bu parayla alınan yeni giysiler bile Ramiz Efendi’nin dış görünüşünü toparlayamaz. Ramiz Efendi Fatma Hanım’ın yatak takımını satmaya çalıştıkları için, karısına ihanet ettiğini düşünür ve kendisini büyük bir yol ayrımında gibi hissettiğini söyler.
Yol Ayrımı
1
Canbaz Kadı Medresesi’nde zor koşullar altında yaşayan Selim Nuri, hastalığına rağmen Kurtuluş dergisini çıkartmak için uğraşmaktadır. Halk Fırkası ile Serbest Fırka arasındaki belediye seçiminde yaşananları düşünerek, derginin basıldığı yere gider.
Ucuz olduğu için tercih ettikleri bu basımevinde dergilerinden sorumlu olan kişi Behram Efendi adlı bir alkoliktir. Derginin savunduğu bazı görüşlerden memnun olmayan Behram Efendi, Selim Nuri’ye bu işten vazgeçmesini söyler, ancak basımevine girdiğinde onu çırağıyla uygunsuz bir şekilde yakalayan Selim Nuri, ahlaksız bulduğu bu adamın anlamadığı konularda fikir yürütmesine oldukça sinirlenir. Tartışma büyür ve en sonunda Selim Nuri Behram Efendi’yi bir sopayla döver.
Fakat bu hareketin büyük sonuçları olur. Olaydan iki gün sonra Selim Nuri medreseden alınıp Emniyet’e getirilir, buradan da askeri bir araçla bilmediği bir yere götürülür. Burada, kısa bir sorgunun ardından ciddi bir dayak yer.
2
Bu dayak, sağlığı zaten yerinde olmayan Selim Nuri’yi oldukça kötü etkiler. Murat, verem olduğundan şüphelendiği arkadaşını kurtarmak için onu sanatoryuma yatırmak ister, ama burada yer bulmak imkansız gibidir.
Murat, bu konuda yardım istediği Dadal Efendi ile otururken, medresede Selim Nuri’yle birlikte yaşayan Rüstemşah koşarak gelir ve polislerin medreseye baskın düzenlediklerini söyler. Dadal Efendi, yine saray şoförü olarak pozisyonunu kullanmaya çalışır, ancak işin kendi boyunu aştığını anlayınca olay yerinden ayrılır.
Hasta haliyle bir de evinden olan Selim Nuri, Murat’ın ısrarları sonucunda onun otel odasına taşınır. Mecliste bir oturumu takip etmek için Ankara’ya giden Murat, otelin sahibinden Selim Nuri’yi sorgulamak için iki polisin geldiğini öğrenir.
3
Bu sırada Kadir, Ayşe ile yakınlaşma planlarını sürdürmektedir. Ayşe’nin ona ilgi duyabileceğini düşündüğü için Murat’ı belli etmeden kötülemeye çalışır, onun çocukken birkaç kuruşluk para için lağım çukurundan top çıkarmaya çalışmasını ve çukurun içine düşmesini anlatır.
Aynı zamanda, Ayşe’nin Murat’a ilgisini sıfırlamak için, Murat ile Şükran Hanım arasında bir şeyler olduğunu söyler. Bu bilgiyi ve verem olduğu düşünülen Selim Nuri’nin Murat’ın odasında kaldığını öğrenen Ayşe, Şükran Hanım’ı görebilmek için onu avukat Deli Celadet’in ofisine çağırır.
Murat, Ankara’da yoğun bir gündemin ardından İstanbul’a döner. Birkaç ay önce açılan Serbest Fırka’nın, Fethi Bey’in isteğiyle kapatılması kafasını kurcalarken, Selim Nuri’nin odasından alınıp hastaneye kaldırıldığını, hastane masraflarını Şükran Hanım’ın ödediğini öğrenir.
Ancak, Selim Nuri’nin yanına gidene kadar, arkadaşı hayatını kaybeder. Murat, hastanede henüz iki gündür tanıdığı bu adamın ölümüne ağlayan Şükran Hanım ile karşılaşır.
4
Murat, henüz Selim Nuri’nin ölümünü atlatamadığı günlerde, Doktor Münir’in Caddebostan’daki evine gider. İki karakter, burada Kadir ve Ayşe’nin evlenme kararından, Nermin’in bu kararı onaylamamasından, Serbest Fırka’nın kapatılma sürecinden ve Selim Nuri’den bahsederler.
Selim Nuri’yi kaçırıp dövenin, Behram Efendi ve birlikte çalıştığı insanlar olduğu anlaşılır: Selim’in dövdüğü bu sarhoş, Milli Emniyet’in ispiyoncusudur ve dayak yedikten sonra, intikam almak için böyle bir senaryo planlamıştır.
Serbest Fırka’nın kapatılması konusu da, detaylı bir şekilde değerlendirilir. Doktor Münir, bu konuyu Osmanlı – Türkiye arasındaki geçiş sürecine bağlar ve bu konuda oldukça detaylı açıklamalar yapar.
5
Romanın son bölümü, Şükran Hanım’ın evinde başlar. Şükran Hanım ve Murat, Ayşe’nin annesi Nermin Hanım ile buluşurlar.
Nermin Hanım, evliliği onaylamadığını, ancak eski kocası Kamil Bey’in bu durumu dikkate almayacağını tahmin ettiğini söyler.
Daha sonra, Kamil Bey’i bencil ve romantik olmakla suçlar: Ona göre, Kamil Bey Kuvayı Milliye’yi destekleyerek o dönemde her namuslu insanın yaptığını yapmış, üstelik, kendisini bu heyecana fazla kaptırarak, ailesinin geçimini sağlamak yerine romantik bir hayalin peşinden koşmuş, bir anlamda kolay yolu seçmiştir.
Şükran Hanım ve Murat, bu konuda Nermin Hanım’ı bir ölçüde haklı bulurlar ve Kadir’den bahsetmeye başlarlar. Şükran Hanım, anlatılan “Lastik Top” hikayesinin Murat’ın değil, Kadir’in başından geçtiğini anladığını söyler.
Roman, Murat’ın Şükran Hanım’ı öpmesiyle sona erer.
Madrabazlık
1
Murat, gazete işleri – Baskıyı durdurma telgrafı – Gazetedeki şaşkınlık – Selim Nuri’nin ziyareti – Asıf Bey – Serbest Fırka’nın kurulacağı haberi – Fethi Bey ve İsmet Paşa: Osmanlı Borçları nasıl ödenecek – Asıf Bey’in açıklamaları – Başsatıcı Emirze Bey: 80.000 Kopya basma isteği – 9 Ağustos 1930, 80.000 kopya satılması
2
Dört İttihatçı – Serbest Fırka Tartışması – Ağaoğlu Ahmet’in partiye katılması – Ağaoğlu Ahmet’in açıklamaları – Doktor Münir’in muhalefeti – Deli Celadet’e İstanbul Teşkilatı görevi – Ağaoğlu Ahmet: Parti Kurulma kararı, Gazi Paşa’ya sorular, tartışmalar, Mustafa Kemal’in kararları – Yeni partinin on bir maddesi – Doktor Münir’in odadan ayrılması
3
Dadal Efendi – Vapur ve Tramvay – Paso - Murat ile buluşma – Dadal Efendi – Murat – Selim Nuri – Dadal Efendi’nin hikayesi: Gazi Paşa’yı yalıya götürme – Yalova’ya gidiş – Sabaha karşı konuşma – “Fırka Nedir?” “Millet Meclisi nedir?” – Sarayda Serbest Fırka kurulması ile ilgili tartışmalar – Dadal Efendi’nin değerlendirmesi
4
Katır Molla – 18. Yüzyıl: Medrese inşaatı, yıkılan bölümler – Selim Nuri ve Kırkbirin Rüstemşah’ın Latin harfleri dersleri – Rüstemşah’ın medreseyi temizleme ve yerleşme çabası – Şüpheler – Dadal Efendi’nin yardımı – “Kurtuluş” Dergisi – Kadir’in konuşması: Aferizm - Dergiye siyasi bir yön verme tartışması – Hakimiyet-i Milliye başyazarının açıklamaları – Kadir = Ramiz Efendi’nin oğlu – Kadir’in Serbest Fırka’ya desteği – Murat’ın karşı çıkması – Selim Nuri’nin Yorumları
5
Avukat Celadet ve Ağaoğlu Ahmet – Serbest Fırka’nın kurulmasından sonra yaşananlar – İzmir’deki heyecan – Halk Partisi’nin karşılık verme çabaları – Ölen öğrenci – Kurtar Bizi – Deli Celadet’in Serbest Fırka’ya katılma kararı – Doktor Münir ve Kadir, avukatın gelişi – Doktor Münir ve Deli Celadet’in konuşması – Yunus Nadi’nin mektubu – İttihatçılar, Halk Partisi, Halk, Mustafa Kemal’in cevabı
Kuvayı Milliyeciler
1
Murat’ın Ramiz Efendi’yi araması – Ramiz Efendi’nin Serbest Fırka karşıtlığı – Faytoncu Osman’ın Serbest Fırka’yı desteklemesi – Yol Kesme – Murat’ın yardımı – Ramiz Efendi ile rakı – Ramiz Efendi’nin zorlu hayatı, yoksulluğu – Kamil Bey hakkında sohbet – Ayşe’ye yapılacak olan “sınav” – Ramiz Efendi’nin savaş anıları
2
Kadir ve Şükran Hanım – Kadir’in heyecanı – Şükran Hanım’ın “tecrübesi” – Kira toplama işi – Murat’ın gelişi – Kadir’in yalanı – Kuvayı Milliyeciler hakkında konuşma – Kadir’in Ayşe ile evlenme düşüncesi
3
Kamil Bey – Fuat Mahir’in oyunu – Giyim tarzı – “Amasyalı Kemal” – Lütfü Bey’in hastaları ve çalışmaları – Hareketlilik – Halim Efendi: antikacılık, şehname – Lütfü Bey ile konuşma, gerçek kimlik – Lütfü Bey ve Alman hemşire – Ayşe – Nermin ile konuşma – Nuh Bey, Kadir, Murat – Kamil Bey’in evinde buluşma – Ayşe’yi bekleme – Kuvayı Milliyecilerin mutsuzluğu –– Murat’ın anlattıkları: 1 - Murat ve Şükran Hanım 2 – Deli Celadet ile İş Bankası 3 – Bozuk para 4 – Paraların sayılması ve taşınması – Kamil Bey’in eve dönmesi
4
Doktor Münir ve Ayşe – Ayşe’nin babası hakkında inandıkları – Ayşe’nin Kuvayı Milliye sevgisi – Evde Serbest Fırka’nın desteklenmesi – Boğazda yemek – Sakanın Naci’nin yeri - Sakanın Naci ve Ayşe – Millici Abi – Ayşe’nin yalanları anlaması, ağlaması
5
Murat ve Selim, Kapalıçarşı – Hacı Halim Efendi, Fatma Hanım’ın yatak takımı – Bedesten’de satılanlar – Şükran Hanım – Yatak takımı = 15 Lira – Kaybolan Bohça – Selim’in bohçayı bulması – Bohçanın değeri = 250 Lira – Ramiz Efendi, “Yol Ayrımı” – Yeni kıyafetler – Ramiz Efendi’de değişen bir şey yok
Yol Ayrımı
1
Cambaz Kadı Medresesindeki zorlu hayat – Selim Nuri’nin düşünceleri – Belediye seçimi sonuçları – Suçlular kim? – Dergi basma çabası – Matbaadaki durum – Behram Efendi’nin sapıklığı – Dergide savunulan fikirlere karşı çıkması – Selim, Behram tartışma – Selim Nuri’nin Behram’ı dövmesi – İki gün sonra – Polis, müdüriyet – Askerler - Arabayla alınma – Uzun araba yolculuğu, kafaya geçirilen pantolon – Selim Naci’nin Kurtuluş hakkında sorgulanması – Sorgulayan kişinin suçlamaları, küfür, dayak – Ağaoğlu Ahmet: Serbest Fırka’ya karşı alınan tavırlar, Mustafa Kemal’e şikayet – M. Kemal hakkında yazılar – Ağaoğlu Ahmet’e zorla yazdırılan yazı ve mektuplar – Ağaoğlu Ahmet’in endişesi – “Gece Edebiyatı”
2
Selim’in sağlık durumu – Sanatoryum için sıra bekleme – Dadal Efendi’nin torpili – Dadal Efendi’nin övünmesi: Saray şoförlüğü, atıcılık, Mustafa Kemal – Rüstemşah: Medreseye baskın haberi – Dadal Efendi’nin engelleme çabası ve başarısızlığı – Selim’in kritik durumu, Murat’ın otel odasına yerleşmesi – Murat’ın Ankara’ya gidişi – Öncesinde, Selim’i sorgulamaya gelen polisler
3
Ayşe ve Kadir – Murat’ın paragözlüğü – Lastik top anısı – Murat ve Şükran Hanım – Kadri’nin Murat’ı kötüleme çabaları – Ayşe ile Şükran Hanım’ın telefon konuşması – Murat’ın dönüşü, şoförle sohbeti – Serbest Fırka’nın kapatıldığı haberi – Otel: Selim’in hastaneye kaldırılması, paranın Şükran Hanım tarafından ödenmesi, Selim’in ölümü – Şükran Hanım’ın üzüntüsü
4
Doktor Münir, Caddebostan’daki köşk – Evlilik kararı: Kadir ve Ayşe – Ramiz Efendi’nin durumu – Nermin Hanım’ın evlilik kararını onaylamaması – Selim ve Şükran Hanım hakkında sohbet – Selim’i dövenler: Milli İstihbarat ispiyoncusu Behram – Serbest Fırka’nın kapatılma süreci – Mustafa Kemal’in blok fikri – Halk Partisi tarafından engellenmesi – Meclis’te Fethi Bey’e saldırılar – Partinin kapatılması – Doktor Münir: Dünya İmparatorluğu’nun Tasfiyesi, Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş
5
Şükran ve Murat: Kadir – Ayşe hakkında yorumlar – Nermin Hanım’ın anlattıkları: Kamil Bey’in bencilliği – Lastik top hikayesinin asıl kahramanı – Şükran Hanım’ın sırları – Murat’ın Şükran Hanım’ı öpmesi
1
Murat, gazete işleri – Baskıyı durdurma telgrafı – Gazetedeki şaşkınlık – Selim Nuri’nin ziyareti – Asıf Bey – Serbest Fırka’nın kurulacağı haberi – Fethi Bey ve İsmet Paşa: Osmanlı Borçları nasıl ödenecek – Asıf Bey’in açıklamaları – Başsatıcı Emirze Bey: 80.000 Kopya basma isteği – 9 Ağustos 1930, 80.000 kopya satılması
2
Dört İttihatçı – Serbest Fırka Tartışması – Ağaoğlu Ahmet’in partiye katılması – Ağaoğlu Ahmet’in açıklamaları – Doktor Münir’in muhalefeti – Deli Celadet’e İstanbul Teşkilatı görevi – Ağaoğlu Ahmet: Parti Kurulma kararı, Gazi Paşa’ya sorular, tartışmalar, Mustafa Kemal’in kararları – Yeni partinin on bir maddesi – Doktor Münir’in odadan ayrılması
3
Dadal Efendi – Vapur ve Tramvay – Paso - Murat ile buluşma – Dadal Efendi – Murat – Selim Nuri – Dadal Efendi’nin hikayesi: Gazi Paşa’yı yalıya götürme – Yalova’ya gidiş – Sabaha karşı konuşma – “Fırka Nedir?” “Millet Meclisi nedir?” – Sarayda Serbest Fırka kurulması ile ilgili tartışmalar – Dadal Efendi’nin değerlendirmesi
4
Katır Molla – 18. Yüzyıl: Medrese inşaatı, yıkılan bölümler – Selim Nuri ve Kırkbirin Rüstemşah’ın Latin harfleri dersleri – Rüstemşah’ın medreseyi temizleme ve yerleşme çabası – Şüpheler – Dadal Efendi’nin yardımı – “Kurtuluş” Dergisi – Kadir’in konuşması: Aferizm - Dergiye siyasi bir yön verme tartışması – Hakimiyet-i Milliye başyazarının açıklamaları – Kadir = Ramiz Efendi’nin oğlu – Kadir’in Serbest Fırka’ya desteği – Murat’ın karşı çıkması – Selim Nuri’nin Yorumları
5
Avukat Celadet ve Ağaoğlu Ahmet – Serbest Fırka’nın kurulmasından sonra yaşananlar – İzmir’deki heyecan – Halk Partisi’nin karşılık verme çabaları – Ölen öğrenci – Kurtar Bizi – Deli Celadet’in Serbest Fırka’ya katılma kararı – Doktor Münir ve Kadir, avukatın gelişi – Doktor Münir ve Deli Celadet’in konuşması – Yunus Nadi’nin mektubu – İttihatçılar, Halk Partisi, Halk, Mustafa Kemal’in cevabı
Kuvayı Milliyeciler
1
Murat’ın Ramiz Efendi’yi araması – Ramiz Efendi’nin Serbest Fırka karşıtlığı – Faytoncu Osman’ın Serbest Fırka’yı desteklemesi – Yol Kesme – Murat’ın yardımı – Ramiz Efendi ile rakı – Ramiz Efendi’nin zorlu hayatı, yoksulluğu – Kamil Bey hakkında sohbet – Ayşe’ye yapılacak olan “sınav” – Ramiz Efendi’nin savaş anıları
2
Kadir ve Şükran Hanım – Kadir’in heyecanı – Şükran Hanım’ın “tecrübesi” – Kira toplama işi – Murat’ın gelişi – Kadir’in yalanı – Kuvayı Milliyeciler hakkında konuşma – Kadir’in Ayşe ile evlenme düşüncesi
3
Kamil Bey – Fuat Mahir’in oyunu – Giyim tarzı – “Amasyalı Kemal” – Lütfü Bey’in hastaları ve çalışmaları – Hareketlilik – Halim Efendi: antikacılık, şehname – Lütfü Bey ile konuşma, gerçek kimlik – Lütfü Bey ve Alman hemşire – Ayşe – Nermin ile konuşma – Nuh Bey, Kadir, Murat – Kamil Bey’in evinde buluşma – Ayşe’yi bekleme – Kuvayı Milliyecilerin mutsuzluğu –– Murat’ın anlattıkları: 1 - Murat ve Şükran Hanım 2 – Deli Celadet ile İş Bankası 3 – Bozuk para 4 – Paraların sayılması ve taşınması – Kamil Bey’in eve dönmesi
4
Doktor Münir ve Ayşe – Ayşe’nin babası hakkında inandıkları – Ayşe’nin Kuvayı Milliye sevgisi – Evde Serbest Fırka’nın desteklenmesi – Boğazda yemek – Sakanın Naci’nin yeri - Sakanın Naci ve Ayşe – Millici Abi – Ayşe’nin yalanları anlaması, ağlaması
5
Murat ve Selim, Kapalıçarşı – Hacı Halim Efendi, Fatma Hanım’ın yatak takımı – Bedesten’de satılanlar – Şükran Hanım – Yatak takımı = 15 Lira – Kaybolan Bohça – Selim’in bohçayı bulması – Bohçanın değeri = 250 Lira – Ramiz Efendi, “Yol Ayrımı” – Yeni kıyafetler – Ramiz Efendi’de değişen bir şey yok
Yol Ayrımı
1
Cambaz Kadı Medresesindeki zorlu hayat – Selim Nuri’nin düşünceleri – Belediye seçimi sonuçları – Suçlular kim? – Dergi basma çabası – Matbaadaki durum – Behram Efendi’nin sapıklığı – Dergide savunulan fikirlere karşı çıkması – Selim, Behram tartışma – Selim Nuri’nin Behram’ı dövmesi – İki gün sonra – Polis, müdüriyet – Askerler - Arabayla alınma – Uzun araba yolculuğu, kafaya geçirilen pantolon – Selim Naci’nin Kurtuluş hakkında sorgulanması – Sorgulayan kişinin suçlamaları, küfür, dayak – Ağaoğlu Ahmet: Serbest Fırka’ya karşı alınan tavırlar, Mustafa Kemal’e şikayet – M. Kemal hakkında yazılar – Ağaoğlu Ahmet’e zorla yazdırılan yazı ve mektuplar – Ağaoğlu Ahmet’in endişesi – “Gece Edebiyatı”
2
Selim’in sağlık durumu – Sanatoryum için sıra bekleme – Dadal Efendi’nin torpili – Dadal Efendi’nin övünmesi: Saray şoförlüğü, atıcılık, Mustafa Kemal – Rüstemşah: Medreseye baskın haberi – Dadal Efendi’nin engelleme çabası ve başarısızlığı – Selim’in kritik durumu, Murat’ın otel odasına yerleşmesi – Murat’ın Ankara’ya gidişi – Öncesinde, Selim’i sorgulamaya gelen polisler
3
Ayşe ve Kadir – Murat’ın paragözlüğü – Lastik top anısı – Murat ve Şükran Hanım – Kadri’nin Murat’ı kötüleme çabaları – Ayşe ile Şükran Hanım’ın telefon konuşması – Murat’ın dönüşü, şoförle sohbeti – Serbest Fırka’nın kapatıldığı haberi – Otel: Selim’in hastaneye kaldırılması, paranın Şükran Hanım tarafından ödenmesi, Selim’in ölümü – Şükran Hanım’ın üzüntüsü
4
Doktor Münir, Caddebostan’daki köşk – Evlilik kararı: Kadir ve Ayşe – Ramiz Efendi’nin durumu – Nermin Hanım’ın evlilik kararını onaylamaması – Selim ve Şükran Hanım hakkında sohbet – Selim’i dövenler: Milli İstihbarat ispiyoncusu Behram – Serbest Fırka’nın kapatılma süreci – Mustafa Kemal’in blok fikri – Halk Partisi tarafından engellenmesi – Meclis’te Fethi Bey’e saldırılar – Partinin kapatılması – Doktor Münir: Dünya İmparatorluğu’nun Tasfiyesi, Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş
5
Şükran ve Murat: Kadir – Ayşe hakkında yorumlar – Nermin Hanım’ın anlattıkları: Kamil Bey’in bencilliği – Lastik top hikayesinin asıl kahramanı – Şükran Hanım’ın sırları – Murat’ın Şükran Hanım’ı öpmesi
